پهنه بندی و مدیریت مخاطرات سیلاب در رودخانه سیمینه رود با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC - RAS

پهنه بندی سیل در رودخانه ها و مسیل ها، در دوره های بازگشت مختلف و شناسایی و معرفی مناطق در معرض خطر وقوع سیل جزء اقدامات غیرسازه ای و پراهمیت در بحث مدیریت سیلاب است. هدف این پژوهش شناخت مکان های طبیعی مستعد سیل در منطقه و بررسی مخاطرات و پیامدهای ناشی از وقوع آن است تا بتوان از این طریق اراضی سیل گیر در بستر و حریم رودخانه را مشخص کرد. در این تحقیق، برای شبیه سازی جریان رودخانه، محاسبه و تعیین پروفیل سطح آب و سایر مشخصه های هیدرولیکی جریان از مدل HEC - RAS، الحاقیه HEC-GEORAS و نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. براساس نتایج مشاهده شده از پهنه های سیل گیر می توان گفت در تمام محدوده تحقیق با افزایش دوره بازگشت، وسعت اراضی در معرض خطر سیل افزایش داشته است و در بازه های مختلف مطالعاتی به تبعیت از شرایط ژیومورفولوژیکی منطقه تفاوت چشمگیری با هم دارند، به طوری که اگر مساحت پهنه های سیل گیر با دوره بازگشت 25 ساله را مبنا قرار دهیم، 3607/43هکتار در هر سه بازه در معرض خطر سیل است که 2129/69هکتار آن در بازه 3 قرار دارد؛ بنابراین، بازه 3 را می توان بحرانی ترین بازه سیل گیر معرفی کرد، به طوری که بیشترین مساحت زمین های زراعی و باغ های منطقه و مناطق مسکونی در این بازه در بستر و حریم رودخانه، در معرض خطر سیلاب قرار گرفته اند. میانگین ماکزیمم توان رودخانه در دوره های بازگشت 1/5 تا 100 ساله در بازه 2، بیشترین مقدار را دارد (573/7وات بر مترمربع)، بنابراین این بازه از نظر توان رودخانه، اثرهای تخریبی آن و آسیب به مناطق مسکونی شایان توجه است و می تواند بحرانی ترین بازه فرسایشی در نظر گرفته شود.