جایگاه و مبانی انفساخ در نظام حقوقی ایران

جایگاه و مبانی انفساخ در نظام حقوقی ایران چکیده انحلال اعمال حقوقی به اعتبار نقشی که اراده در آن دارد به دو گروه انحلال ارادی و انحلال غیر ارادی تقسیم می شوند. انحلال ارادی ناشی از فسخ و اقاله است که مستلزم اعمال اراده انشایی می باشند. اما انحلال غیر ارادی که از آن به انحلال قهری هم تعبیر می شود همان انفساخ است که به حکم قانون و بدون دخالت اراده طرفین یا یکی از آنها رخ می دهد. انفساخ اعمال حقوقی نتیجه تحقق یک واقعه حقوقی می باشد که این واقعه به حکم قانون و قهرا سبب انحلال عمل حقوقی می شود. اراده طرفین قرارداد یا یکی از آنها در انفساخ هر چند به عنوان سبب، بی تاثیر است و ماهیت شرط فاسخ نیز در تحلیل نهایی به اقاله معلق باز می گردد. در نوشته های حقوقی جایگاه و مبانی انفساخ کمتر مورد بحث قرار گرفته و این نهاد حقوقی از عناوین و نهادهای مشابه و مرتبط با آن به دقت متمایز نشده است. در این نوشتار سعی شده با تبیین خصایص انفساخ و ارایه معیار های دقیق در این زمینه جایگاه و مبانی حقوقی انفساخ مشخص گردد. مبانی انفساخ عمدتا به فقدان شرایط صحت معامله بعد از انعقاد آن بر می گردد مانند از بین رفتن اراده و یا موضوع معامله. با این حال بطلان و مبانی آن که عموما به فقدان شرایط صحت معامله در زمان انعقاد آن باز می گردد با انفساخ ملازمه نداشته و هر کدام از جایگاه و آثار ویژه ای برخوردارند. واژگان کلیدی: انحلال، انفساخ، فسخ، اقاله، شرط فاسخ، انقضای قرارداد و بطلان اعمال حقوقی