آسیب شناسی بافتی ضایعات کیسه صفرا در کبدهای ضبط شده از گاوهای کشتاری در کشتارگاه صنعتی ارومیه

در مدت یک ماه لاشه 323 راس گاو (213 راس گاو نر و 110 راس گاو ماده) با مراجعه به کشتارگاه ارومیه بازرسی شد. کبد و کیسه صفرای 47 راس گاو دارای تغییرات ظاهری بودند. مقاطع هیستوپاتولوژی از بافت های ضایعه دار تهیه شد و برای باکتریولوژی از محتویات کیسه های صفرای سالم و ضایعه دار کشت به عمل آمد. عمده تغییرات ظاهری نظیر افزایش ضخامت و خونریزی های پته شی شکل در دیواره کیسه صفرا، سنگ در کیسه صفرا، سنگ های صفراوی کبدی، فاسیولیازیس کبد و دیکروسولیوم در کیسه صفرا، کبد و کیسه های صفراوی ضایعه دار مشاهده شد. مقاطع بافتی با سه روش هماتوکسیلین و ایوزین (H&E)، پریودیک اسید شیف (PAS)و تری کروم ماسون (masson’s trichrome)رنگ آمیزی شدند. ضایعات به صورت کوله سیستیت، هیپرپلازی غدد سروموکوسی مخاطی، پرخونی، خونریزی، نکروز چربی و افزایش ضخامت لایه های کیسه صفرا مشاهده شدند. همچنین باکتری اشریشیا کلی از 4 مورد کیسه صفرا جداسازی شد. در جنس ماده بروز تغییرات میکروسکوپی شامل کوله سیستیت، افزایش ضخامت لایه مخاطی، هیپرپلازی غدد سروموکوسی، خونریزی در لایه های غیر از مخاط بود. وجود باکتری در کشت محتویات کیسه صفرا جنس ماده بیشتر از جنس نر بود (05/0>p). همچنین، بروز کوله سیستیت در نژاد بومی منطقه در مقایسه با نژادهای دورگه و هلشتاین بیشتر بود (05/0>p).با توجه به نتایج، یکی از عوامل مستعد کننده کوله سیستیت در گاوهای منطقه، شیوع فاسیولیازیس کبدی است. به نظر می رسد نحوه تغذیه سنتی و رژیم غذایی گاوهای بومی، در بروز سنگ های صفراوی که خود در اثر کوله سیستیت ها ایجاد می شوند، موثر می باشند.