تحلیل محتوای یک قرن قانون گذاری آب در ایران

خشکسالی های متعدد و محدودیت منابع آب کشور، اهمیت مدیریت این منبع با ارزش را آشکار ساخته است. مدیریت پایدار منابع آب نیاز به قوانین شفاف، قابل اجرا و منصفانه در بخش تقسیم و توزیع دارد. هدف این تحقیق تحلیل قوانین آب از زمان قانون گذاری مدون (مشروطیت) تا قوانین تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی در سال های اخیر بود. تحلیل قوانین با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمام قوانین مصوب توسط قوه مقننه در زمینه ی آب بود. کتب، اسناد و مدارک موجود در رابطه با قوانین آب در دوره های مختلف زمانی به عنوان منبع تحقیق استفاده شدند. تحلیل محتوا با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام گرفت. نتایج نشان داد بخش کشاورزی در تمام قوانین مورد توجه ویژه بوده است. آب های زیرزمینی به ویژه چاه ها و حاکمیت آب ها از جمله مسایل مورد توجه در دوره های مختلف قانون گذاری بودند. سیرتحولات مالکیت منابع آب نشان داد گرایش قوانین از مالکیت خصوصی در دوره اول قوانین آب به مالکیت عمومی و حاکمیت دولت در دوره دوم و سوم تغییر پیدا کرده است. در برخی از قوانین مشکلاتی مانند عدم شفافیت، اجرایی نبودن، کلی گویی و تناقض وجود داشت و به مسایل جدید مانند بازار آب و انتقال حقوق نیز توجه کمی شده بود.