همگرایی تمدنی و بحران واگرایی در جهان اسلام

تاریخ معاصر جهان اسلام با چالش‌ها و بحران‌های متعددی مواجهه است. از مهم‌ترین چالش‌ها و بحران‌ها، واگرایی و تفرقه است که به‌نوعی بحران و چالش‌های دیگر به همین بحران برمی‌گردد. رهایی از این بحران، دست یافتن و رسیدن به همگرایی اسلامی است که مستلزم نظریه‌پردازی، عمل و رفتار همگرایانه می‌باشد. متفکران و نخبگان اسلامی نسبت به این مساله، پاسخ‌ها و راه‌حل‌های گوناگونی و ارزشمندی را ارایه دادند. در این مقاله، راه‌حل پیشنهادی آیت‌الله خامنه‌ای و مالک بن نبی را با عنوان همگرایی تمدنی بر اساس مدل مفهومی بحران اسپریگنز موردمطالعه قرار می‌دهیم. بر اساس نظریه بحران اسپریگنز که چهار مرحله دارد و هر مرحله بر مرحله قبلی بنیاد نهاده می‌شود، شرایط کنونی ما، جهت‌گیری به سمت‌وسوی همگرایی ندارد و مشکل و بحران کنونی ما، بحران تمدنی است که ریشه و عوامل آن مشکلات فکری، فرهنگی و شبکه روابط اجتماعی است و باید برای رسیدن به تصویر آرمانی یعنی امت واحده، به سمت‌وسوی همگرایی تمدنی درحرکت باشیم که راه‌حل این مشکل و بحران به نظر می‌رسد.