واکاوی تأثیر فرهنگ سیاسی بر ناپایداری توسعۀ سیاسی در ایران (1332-1320)

واکاوی علل و عوامل توسعه نایافتگی در مقطع اثرگذار 1320 تا 1332؛ مورد تامل برخی از پژوهشگران بوده است، بیشتر آنان توسعه نایافتگی را از زاویه ریخت‌شناسی قدرت سیاسی و مداخله خارجی مورد تامل قرار داده‌اند؛ اما در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به تاثیر نقایص و ناکارآمدی‌های فرهنگ سیاسی بر توسعه نایافتگی در نخستین دهه پسارضاشاه تا کودتای 28 مرداد 1332 پرداخته شود و با روش توصیفی- تحلیلی درصدد طرح این پرسش است که فرهنگ سیاسی چه اثراتی بر ناپایداری توسعه سیاسی ایران از اشغال ایران تا کودتای 28 مرداد داشته است؟بررسی حاضر بر پایه این فرضیه نگاشته شده که تفردگرایی خودمحورانه و عدم تمایل به کار جمعی، فرهنگ آمریت و تابعیت، قانون‌گریزی، کیش شخصیت و قهرمان پرستی، خشونت، توهم توطیه و فضای ناامن و فرصت‌طلبانه سیاسی به‌عنوان برخی از عناصر فرهنگ سیاسی ایران در مقطع 1332-1320 که پیوسته در بررسی‌های تاریخی و آسیب شناسانه در مورد دلایل عدم ناپایداری توسعه سیاسی در مقطع موردنظر، مغفول مانده، در شمار عوامل بازدارنده توسعه سیاسی در آن برهه زمانی بوده است. بر پایه یافته‌های پژوهش، چنان چه فرهنگ سیاسی مردم و نخبگان حاکم در ایران در این بازه زمانی سازوکاری دموکراتیک داشت و به‌جای عناصر مخرب و واپس‌مانده یاد شده، دربرگیرنده مولفه‌های عقلانی و مدنی‌تری بود، جریان توسعه سیاسی در این مقطع، امکان بیشتری برای دوام و تعمیق می‌یافت.