سیاست دموکراتیک و عوامل موثر بر آن (تحلیل ثانویه داده های جهانی با رویکرد تطبیقی میان کشوری)

بررسی عوامل موثر بر گذار دموکراتیک و تبیین موفقیت و ناکامی کشورها در دموکراتیزه کردن سیاست مسئله اصلی نوشتار حاضر است. استدلال مقاله با استناد به رویکردهای نظری این است که دموکراسی به مثابه ساختار توسعه یافته سیاست تابعی از توسعه یافتگی ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. این مقاله به صورتبندی فرضیات شش گانه «اثر رشد اقتصادی»، «اثر نابرابری اقتصادی»، «اثر دولت رانتیر»، «اثر مدرنیزاسیون»، «اثر سرمایه اجتماعی» و «اثر فرهنگ دموکراتیک» بر دموکراسی پرداخته و آنها را به آزمون تجربی گذاشته است. به لحاظ روش</span> </span>شناختی، این مطالعه به شیوه تطبیقی میان</span> </span>کشوری و با استفاده از تحلیل ثانویه داده های جهانی برای 79 کشور جهان در فاصله 2005 تا 2014 به اجرا درآمده است. داده های «شاخص دموکراسی» از پایگاه اطلاعات اکونومیست استخراج شده و در قالب مولفه های سه گانه «روند انتخابات و کثرت</span> </span>گرایی»، «عملکرد دولت» و «آزادی های مدنی» مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تبیینی بیانگر این است که در بین متغیرهای اقتصادی اثر «درآمد سرانه» بر شاخص دموکراسی مثبت و البته غیرمستقیم و اثر «درآمدهای رانتی» منفی و ضددموکراتیک است. سازه های «مدرنیزاسیون»، «سرمایه اجتماعی» و «فرهنگ دموکراتیک» نیز به مثابه متغیرهای اجتماعی و فرهنگی اثرات تعیین کننده ای بر شاخص دموکراسی دارند، اگرچه تاثیر «مدرنیزاسیون» غیرمستقیم بوده و با واسطه در تسهیل و تقویت روندهای دموکراتیک ایفای نقش می کند.