تحولات انتساب مسئولیت کیفری آمر و مامور در حقوق بین الملل

مفهوم مسئولیت مافوق ریشه در مخاصمات کشورها، ملل و تمدن ها دارد. به طور تاریخی مفهوم «حق با قدرت است» با اقدامات دول پیروز، بدون توجه به ماهیت مجرمانه این اعمال، توجیه شده است. این موضوع به خصوص از قرن هفدهم در مفهوم استعمار غربی به ثبوت رسیده و برتری نظامی، کارت سبز دول قدرتمند برای تجاوز بدون پاسخگویی بوده است. تلاش های زیادی برای برطرف نمودن این خلا ازجمله در وستفالیا و توسط اروپاییان صورت گرفته است. با وجود این، در خارج از اروپا، در کشورهای استعمارزده، این وضعیت باقی ماند تا در سال های 1800، نظریه «عمل دولت» پا به عرصه وجود گذاشت. چالش مسئولیت و عدم مسئولیت در میانه دو جنگ جهانی دوباره مطرح شد. منشور نورمبرگ، برای اولین بار با رویکرد «موقعیت رسمی نمی تواند موجب سلب مسئولیت گردد» و سربازان قبل از مامور بودن انسانند، نقطه پایانی بر بی مسئولیتی گذاشت. به موجب این منشور، فرماندهان نه فقط در قبال فرامین خود که در قبال اعمال زیردستان نیز مسیولند، چنین مسئولیت خاص نظامیان نیست بلکه سیاست مداران را نیز دربرمی گیرد.