تحلیل استقرارهای بخش چاه دادخدا شهرستان قلعه گنج، حوزۀ فرهنگی جازموریان

چاه دادخدا یکی از دو بخش شهرستان کنونی قلعه گنج در جنوبی ترین نقطه استان کرمان است و مجاورت این استان با استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان. نخستین فصل بررسی و شناسایی باستان شناختی شهرستان قلعه گنج در راستای تکمیل نقشه باستان شناسی کشور و با هدف روشن کردن وضعیت دوره بندی منطقه در ادوار گوناگون در بخش چاه دادخدا انجام شد. افزون بر اهداف یادشده، در پژوهش حاضر تلاش شد با تحلیل و تلفیق نتایج حاصل از این پژوهش، ارتباطات و برهم کنش های منطقه ای و فرامنطقه ای این منطقه را با نواحی مجاور مشخص کنیم.طی بررسی ها چندین محوطه و اثر باستانی و تاریخی شناسایی و ثبت شد که به دوران پارینه سنگی (3 مورد)، هزاره پنجم ق م. (2 مورد)، هزاره چهارم ق م. (10مورد)، هزاره سوم ق م. (27 مورد)، دوران تاریخی (29 مورد)، دوران اسلامی (3 مورد) و سده های اخیر (2 مورد) تعلق دارند. در مقاله حاضر، با توجه به ریخت شناسی استقرار گاه ها، محوطه های شناسایی شده به هشت گونه تقسیم شده اند: محوطه های ترکیبی وسیع، گورستان های تاریخی، تپه های باستانی، محوطه های فلزگری، بناهای مذهبی، قلعه ها، سنگ نگاره ها و محوطه های باستانی با پراکندگی بسیار محدود مواد فرهنگی. محوطه های یادشده با توجه به نوع جغرافیای محل که عامل اصلی ریخت شناسی و روند شکل گیری آنهاست در دوناحیه قرار دارند: دشت و مناطق کوهپایه ای و کوهستانی.با تحلیل نتایج اولیه بررسی و معدود بررسی های انجام شده در مناطق همجوار در پس کرانه های شمالی خلیج فارس، از محوطه های وسیع عصر مفرغ در کناره های رودهای فصلی محدوده بررسی می توان به مثابه پل ارتباطی بین حوزه فرهنگی جازموریان و سواحل شمالی خلیج فارس یاد کرد.