عوامل موثر بر رشد بخش کشاورزی ایران: کاربرد رهیافت میانگین گیری مدل بیزین

طیف وسیع عوامل موثر بر رشد در مبانی نظری و مطالعات تجربی و ضعف روش های متعارف موجب شده است که مطالعات تنها بر یک جنبه از الگوهای رشد نظری و تجربی تمرکز کنند. این مساله، نااطمینانی در خصوص تصریح یا ترکیب متغیرها در الگو و ضرایب برآورد شده را به همراه دارد. این نااطمینانی می تواند منجر به تورش و عدم کارایی در برآورد ضرایب شود که نتیجه آن، پیش بینی های نامناسب و استنتاج آماری اشتباه است. از این رو، در مطالعه حاضر با استفاده از روش میانگین گیری بیزین، تاثیر مهم ترین عوامل موثر بر رشد بخش کشاورزی ایران در دوره زمانی 96-1357 بررسی شده است. با استفاده از این رهیافت، تمام زیرالگوهای ممکن با استفاده از متغیرهای مطالعه برآورد می شود و سپس، ضریب هر متغیر در تمامی الگوها میانگین گیری می شود. وزن ها در این میانگین گیری، بر اساس قاعده بیز یا احتمال پسین هر الگو تعیین می شود. بدین منظور، در این مطالعه 2048 الگوی متفاوت برآورد شد. نتایج مطالعه نشان داد که سرمایه گذاری، توسعه مالی و درآمدهای نفتی به ترتیب با احتمال تاثیر 81/0، 67/0 و 42/0، مهم ترین متغیرهای موثر بر رشد بخش کشاورزی هستند و همچنین، نرخ رشد واردات محصولات کشاورزی با احتمال تاثیر 90/0 بیشترین تاثیر منفی را بر رشد ارزش افزوده این بخش دارد. از این رو، سرمایه گذاری و تامین بودجه تولیدکنندگان، توجه به تولیدات داخلی و تنظیم سیاست های تجاری در زمینه واردات باید در اولویت سیاست گزاری و برنامه ریزی این بخش قرار بگیرد.