بررسی نقش بازار در تخصیص بهینه آب در دشت شازند

کمبود منابع آب یکی از مهم ترین چالش های مدیریت آب در کشور است. این چالش با توجه به افزایش روز افزون تقاضا به دلیل رشد جمعیت و توسعه بخش کشاورزی بیش تر اهمیت می یابد. تلقی از آب به عنوان یک کالای باارزش و دارای قیمت واقعی، می تواند راه مناسب مصرف و مشوقی برای ذخیره و حفاظت آن را فراهم کند. هدف این مقاله بررسی نقش بازار در تخصیص بهینه آب در دشت شازند است. تغییرات سطح زیرکشت محصولات آبی و سود ناخا لص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) در سال زراعی 1398-1397 با استفاده از نرم افزار گمز1 و به روش برنامه ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردید. داده های موردنیاز به صورت کتابخانه ای از سازمان آب منطقه ا ی، جهاد کشاورزی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی تهیه گردیده است. نتایج نشان می دهد  که برقراری بازار آب، تاثیر مثبت 33/4 درصدی در سود ناخالص کشاورزان منطقه خواهد داشت. هم چنین کشت محصولاتی نظیر گندم، جو، لوبیا چیتی، نخود، لوبیای سفید و عدس سودآوری بیش تری برخوردار هستند و می توانند سطح زیرکشت بیش تری را به خود اختصاص دهند. براساس نتایج، پیشنهاد می شود جهت مدیریت بهینه تقاضای آب در اراضی شازند، بستر لازم برای شکل گیری بازار آب فراهم گردد و کشاورزان منطقه باید محصولات صادرات گرا و تجاری مانند لوبیای چیتی، لوبیای سفید، نخود و عدس و... را که از سودآوری بیش تری برخوردار است را جایگزین محصولات با مصرف بالای آب و سود پایین کنند.