نقش فرایندهای شناختی پاس در تبیین توانایی خواندن کلمه و درک متن در کودکان مبتلا به نارساخوانی

نارساخوانی، اختلالی عصبی تحولی است که اخیرا پژوهشگران بر همبسته‌های شناختی این اختلال متمرکز شده‌اند. شناسایی فرایندهای شناختی این گروه از افراد می‌تواند درک عمیق‌تری از این اختلال و هدایت برنامه‌های مداخله‌ای موثر، فراهم کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فرایندهای شناختی پاس (برنامه‌ریزی، توجه، پردازش هم‌زمان، و متوالی) در تبیین توانایی خواندن کلمه و درک متن در کودکان مبتلا به نارساخوانی انجام شد.

روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی دانش‌آموزان نارساخوان مشغول به تحصیل در پایه دوم تا پنجم ابتدایی شهر اصفهان در سال 1397-1396 بود که نمونه ای به حجم 100 دانش‌آموز از این جامعه به‌ صورت نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ماتریس‌های پیش‌رونده ریون (1956)، آزمون خواندن و نارساخوانی (کرمی نوری و مرادی، 1384) و ویرایش دوم نظام سنجش شناختی (ناگلیری، داس و گلدشتاین، 2014) استفاده شد. داده‌ها با روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تجزیه ‌و تحلیل شد.

یافته‌ها:

 نتایج نشان داد که "خواندن کلمه" با پردازش هم‌زمان، متوالی، و توجه؛ و "درک متن" با پردازش هم‌زمان، متوالی، برنامه‌ریزی، و توجه، رابطه دارد (0/01≤p). بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، پردازش متوالی و هم‌زمان، 49 درصد از واریانس متغیر "خواندن کلمه"؛ و برنامه ریزی و پردازش متوالی، 44 درصد از واریانس متغیر "درک متن" را پیش بینی می کنند.

نتیجه‌گیری:

 نتایج نشان داد که کودکان نارساخوان، دارای عملکرد ناقص در سطح پردازش هم‌زمان، متوالی، و برنامه‌ریزی هستند. این یافته‌ها می‌تواند در فرایند تشخیص و طراحی مداخلات برای اختلال نارساخوانی، مفید باشد. در واقع شناسایی فرایندهای شناختی مربوط به فرایند خواندن می‌تواند درک عمیق‌تری از چگونگی تسهیل و بهبود عملکرد خواندن از طریق آموزش صریح فرایندهای پاس، فراهم آورد.