مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و نوروفیدبک بر بهبود کنش های اجرایی کودکان مبتلا به نارساخوانی

نارساخوانی به عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات یادگیری، علت بسیاری از موارد افت تحصیلی دانش آموزان دبستانی است. روش های مختلفی در سال های اخیر برای درمان این اختلال در سطوح پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار گرفته است که پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی توانبخشی ‌شناختی و نوروفیدبک بر بهبود کنش‌های اجرایی کودکان با اختلال نارساخوانی انجام شد.

روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی کودکان پسر 8 تا 12 ساله مبتلا به نارساخوانی مراجعه‌کننده به مراکز ناتوانی های یادگیری ناحیه سه شهر تهران در سال 1398 تشکیل می‌دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، 36 دانش آموز انتخاب، و در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (12 دانش آموز در هر گروه) به صورت تصادفی جایدهی شدند. برای یک گروه آزمایش، مداخله توانبخشی ‌شناختی در 11 جلسه 60 دقیقه‌ای؛ و برای گروه آزمایش دوم، مداخله نوروفیدبک در 30 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد؛ این در حالی است که افراد گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. هر سه گروه در مراحل پیش آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری دو ماهه، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون رسمی خواندن و نارساخوانی نما (کرمی‌نوری و مرادی، 1387) و فرم کوتاه پرسشنامه درجه بندی رفتاری کنش های اجرایی (جرارد و همکاران، 2000)؛ و برای تحلیل داده‌های به دست آمده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد.

یافته‌ها: 

نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تاثیر توانبخشی شناختی و نوروفیدبک بر بهبود مولفه های کنش های اجرایی در هر دو مرحله پس‌آزمون و پیگیری مجدد، معنادار است (0/05>P). همچنین نتایج نشان داد که بین تاثیر این دو شیوه در مولفه‌های کنش های اجرایی، تفاوت معنادار وجود ندارد (0/05>p)؛ اما بین نمرات هر دو گروه آزمایش با گروه گواه، تفاوت معنا دار مشاهده شد (0/05>P).

نتیجه‌گیری: 

بر اساس یافته های این مطالعه می توان نتیجه گیری کرد که توانبخشی ‌شناختی با ارتقای توانایی‌های ذهنی و شناختی، و روش نوروفیدبک با ارایه پسخوراندهای مثبت و منفی به آزمودنی و تقویت مهارت خودنظم‌جویی، در بهبود کنش‌های اجرایی کودکان نارساخوان موثر است.