مبانی اندیشه مهدویت در آیینه آثار صدرالمتالهین و امکان تبلیغ فرا ادیانی آن

در حکمت متعالیه صدرالمتالهین اصول هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانه متعددی به طور غیرمستقیم به تبیین مبانی دخیل در اندیشه مهدویت می‌پردازد. این مقاله به روش تحلیل و تبیین عقلی، مبانی چندگانه مهدویت را از منظر حکمت متعالیه صدرالمتالهین بازخوانی کرده است. استخراج اصول مرتبط موجود در حکمت متعالیه نشان می‌دهد مسایلی مانند وحدت حقیقت و تفاوت مرایی، وساطت فیض، انسان کامل، علم و احاطه نفس کامل بر جهان، غایت‌شناسی هستی، نقش و تاثیرات دعا، جامعه آرمانی و... در حقیقت توصیف عقلانی مبانی اندیشه کلامی مهدویت است. براساس این تحقیق، نظر به بنیادهای معرفتی و حکمی موجود در آثار صدرالمتالهین، اندیشه مهدویت نه تنها از زاویه کلامی بلکه از زاویه فلسفی نیز قابل دفاع است. حکمت متعالیه با توجه به اصول مبنایی خویش یعنی اصالت وجود، وحدت وجود، کثرت مظاهر و مرایی و حرکت جوهری می‌تواند بنیادهای اندیشه موعود را به گونه‌ای پی‌ریزی کند که جامع مصداق موعود همه ادیان باشد. تبیین فلسفی _ حکمی این تیوری می‌تواند در جهت ارایه فرامذهبی موعودگرایی با شاخصه‌های پرشور مهدوی قرار گیرد. آمادگی همیشگی برای دفاع از انسان کامل، امید و آرزوی قرار گرفتن در کنار انسان کامل، مثبت دیدن فرآیند کلی حرکت جهان، مراقبت از اعمال، احساس خلا، تنهایی و پوچی نکردن و تلطیف روح با جانمایه عشق‌ورزی به انسان کامل در کنار سایر تبعات مثبت اندیشه مهدویت می‌تواند همه انسان‌های حر و حکیم را در معرض روایح اندیشه موعود به شکل مهدوی آن قرار دهد.