بازتاب وقایع مشروطه بر شعر ایرج میرزا

ادبیات مشروطه دارای مشخصاتی است که آن را از آثار دوره های دیگر ادب فارسی متمایز می سازد. شعراین روزگار نیز از جنبه های صورت، محتوا و کارکرد واجد ویژگی هایی است که از سایر سروده های ما باز شناخته می شود. انعکاس وقایع بر سروده های شاعران مشروطه کم و بیش دیده می شود. ایرج میرزا این دوره را که از پیش از امضای فرمان مشروطه در 1285 شمسی تا اسفند 1304 یعنی انقراض قاجاریه وشروع سلسله ی پهلوی است، درک کرده در اشعارش به بازتاب بعضی وقایع مهم اجتماع اقدام کرده است. این بازتاب در مقایسه با شاعرانی چون عارف خی و سیداشرف الدین در سطحی نازلتر است. ایرج شاعری قزوینی، عشقی، بهار، فر سیاسی- اجتماعی نبوده که آثارش بر اساس احساس رسالت اجتماعی آفریده شود، بلکه از هنر خود بیشتر برای تفنن و سرگرمی، انتقام و جلب منفعت مادی بهره برده است. در این نوشتار سعی شده است پس از بر شمردن مهم ترین ویژگی های شعر مشروطه و بیان مختصری از زندگی ایرج میرزا، بازتاب وقایع مهم روزگار بر سروده های او بررسی شده، ضمن سود جستن از کتب تاریخی، نحوه ی انعکاس اتفاقات بر اشعار این شاعر شیرین سخن و اثر گذاری این سروده ها بر مردم جامعه آشکار گردد. بدیهی است دلیل بسیاری از شکستها و پیروزی های ایرانیان در این دوره با دقت در آثار ادبی شاعرانش نمایان می گردد چرا که شعر مشروطه آیینه ی وقایع مهم آن است.