بررسی سبکی و محتوایی حماسه تاریخی»ظفرنامه«اثر حمدالله مستوفی

در دوره مغول، به دلایل روحیات خاص مغوالن، حذف خالفت عباسی، ضعف تمایالات ملی، تغییر تدریجی شرایط سیاسی-اجتماعی ایران و رواج نهضت تاریخنویسی، از رونق حماسه های ملی کاسته شد و نظم حماسه های تاریخی رونق گرفت. ظفرنامه اثر حمدالله مستوفی، مهمترین حماسی تاریخی موجود است بالغ بر 15111 بیت به بحر متقارب و منقسم بر سه قسمت قسم اسلامی، قسم احکام درباره تاریخ ایران، و قسم سلطانی درباره تاریخ مغول   که به تقلید از شاهنامه و در ادامه آن یعنی از ظهور اسلام تا دوره مولف سروده شده است. در این مقاله که به روش کتابخانه ای نگاشته شده است، به منظور بررسی میزان تاثیرپذیری مستوفی از فردوسی و به هدف استخراج ویژگیهای زبانی، ادبی و فکری، این اثر به لحاظ سبکشناسی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاست. از مجموع 15111 بیت اثر، از هز قسم دوهزار بیت  مجموعا شش هزار بیت  مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که از نظر زبانی و ادبی این اثر تقلیدی از شاهنامه است. از نظر زبانی، کاربرد لغات عربی، ترکی و مغولی و واژگان کهن ایرانی؛ ساختار ناهمگون و غیریکدستی به اثر بخشیده است. از منظر نحوی نیز ویژگیهای سبک خراسانی و خصوصا شاهنامه در آن دیده میشود. از نظر صورخیال به ترتیب تشبیه، اغراق، کنایه و استعاره دیده میشود .از نظر فکری نیز دقت مستوفی در ذکر وقایع و وجود جمالت حاوی پند و حکمت قابل توجه است.