مکان یابی بهینه مراکز بهداشتی و درمانی روستایی (مورد مطالعه: دهستان رشتخوار، خراسان رضوی)

توزیع بهینه و متعادل فضاهای اختصاص یافته به انواع مختلف کاربری ها از جمله کاربری بهداشتی- درمانی به منظور رعایت اصل عدالت برای دسترسی برای همه اقشار جامعه، تامین سلامت و رفاه عمومی و مکان یابی بهینه این مراکز از ضروریات ساماندهی مناطق روستایی می باشد. مکان یابی خدمات مراکز بهداشتی و درمانی، امری مهم در برنامه ریزی روستایی محسوب می شود. در واقع این موضوع به تصمیم گیری مناسب تر مدیران و مسیولان، در انتخاب مکان های بهتر جهت ایجاد خدمات بهداشتی کمک می کند. لذا هدف این مطالعه مکان یابی مرکز درمانی روستایی در سطح دهستان رشتخوار می باشد. 20 کارشناس به صورت نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه خبرگان (به صورت مقایسه زوجی) می باشد. برای انتخاب مکان بهینه از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، و برای تحلیل فضایی شاخص ها، از سیستم اطلاعات جغرافیا (GIS) استفاده شد. نتایج یافته ها نشان می دهد که بیشترین اهمیت نسبی شاخص ها به ترتیب مربوط به شاخص های دسترسی به فضای سبز(283/0)، دسترسی به شبکه ارتباطی (255/0)، و جمعیت (238/0) می باشد. همچنین بهترین اولویت مکانی برای مکان یابی مراکز بهداشتی و درمانی روستایی در منطقه مورد مطالعه بر اساس وزن گزینه های مورد نظر، مربوط به روستای سعادت آباد (181/0) می باشد. به ترتیب مهدی آباد (155/0)، زرقری (109/0) و عشرت آباد (053/0) در اولویت های بعدی قرار دارند. بنابراین برای مکان یابی مراکز بهداشتی و درمانی در مناطق روستایی، باید توجه بیشتری به شاخص های موثر و چگونگی ارتباط آنها در منطقه انجام گیرد، تا بیشترین هماهنگی بین عوامل را ایجاد کرد.