روش شناسی کلامی جلال الدین دوانی

محقق دوانی یکی از متکلمان برجسته اشعری است که- بنابر شواهد- بعدها شیعه شد. ایشان علاوه بر علم کلام، در سایر علوم از قبیل فلسفه، تفسیر، فقه و... صاحب اندیشه بود، و این جامعیت در آثار کلامی اش نمایان است. وی در کلام، از روش کلامی خواجه نصیرالدین طوسی، و در فلسفه از ابن سینا و سهروردی تاثیر پذیرفت. او با اینکه در عقاید، مشی اشعری دارد، اما این امر، مانع آزاداندیشی و تفکر فیلسوفانه او نگردید. بر همین اساس رویکرد او در بیشتر مباحث کلامی، بهره گیری از استدلال عقلی فلسفی است، و در موارد تعارض بین عقل با ظاهر نقل، با ابتنای بر عقل، به تاویل نقل اقدام نمود. البته در مسایلی که وجه غالب آنها نقلی بود به نقل قطعی عنایت ویژه ای داشت و از ادله نقلی بهره مند گشت، چنان که در مواردی هم سر سفره ی ادله ی عقلی و نقلی توامان نشست.