اثر عصاره هیدرو-اتانلی دانه زنیان (Trachyspermum copticum L.) بر جلوگیری از تشکیل کریستال‏های اگزالات کلسیم در بافت کلیه موش های صحرایی نر بالغ

شکیل سنگ‏های ادراری یک مشکل جهانی است و هیچ گروه نژادی، جغرافیایی و فرهنگی را در بر نمی‏گیرد. انواع متعددی از سنگ‏های ادراری بر اساس ترکیب شیمیایی وجود دارند. سنگ‏های آهکی معمول‏ترین سنگ‏های کلیه هستند که بیش از 80% سنگ‏ها را تشکیل می‏دهند. سنگ‏های اگزالات کلسیم معمول‏ترند. در طب سنتی ایران، گیاهان دارویی بسیاری برای درمان سنگ‏های کلیوی استفاده می‏شوند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر عصاره هیدرواتانلی بخش‏های هوایی گیاه دم اسب بر کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم در بافت کلیه موش های صحرایی نر نژاد ویستار می باشد. در پژوهش تجربی حاضر در ابتدا، عصاره هیدرواتانلی گیاه در غلظت های 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم تهیه شد. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضافه نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول در آب آشامیدنی به ترتیب به مدت 3 و 38 روز القاء شد. گروه کنترل توسط آب آشامیدنی تیمار شدند. گروه های تجربی علاوه بر آب آشامیدنی حاوی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول توسط غلظت های 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه به روش درون صفاقی به مدت 41 روز تیمار شدند. بعد از 41 روز، حیوانات توسط اتر بیهوش شده و کلیه سمت چپ آنها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونه ها برای مطالعات بافت شناسی آماده شده و توسط هماتوکسیلین-ایوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج نشان دادند که تیمار عصاره موجب کاهش تعداد کریستال های اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه کنترل بیمار می گردد. همچنین، تیمار عصاره آسیب توبولو-اینتراستیشیال را در حیوانات تیمار شده کاهش می دهد. بنابراین، گیاه می تواند مانع تشکیل سنگ کلیه در حیوانات تیمار شده گردد