تاثیر الگوهای دورپیوند بر بارش و خشکسالی حوضه دریاچه ارومیه

داشتن شناخت لازم از اثر الگوهای دورپیوند و پیش بینی آنها خصوصا در دوره های خشکسالی، کمک به سزایی در جهت برنامه ریزی دقیق تر در حوضه آبخیز خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر، تاثیر الگوهای دورپیوند بر خشکسالی و بارش ایستگاه های همدیدی حوضه دریاچه ارومیه می باشد. در این پژوهش تغییرات بارندگی، تبخیر تعرق و خشکسالی هواشناسی با استفاده از روش های ناپارامتریک من کندال و شیب سن مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه داده های 8 ایستگاه همدیدی حوضه دریاچه ارومیه نشان داد که تبخیر تعرق همواره روند صعودی و معنی داری (به جز تکاب) دارند؛ اما بارندگی و خشکسالی رفتاری متفاوت در ایستگاه ها دارند به طوری که بارندگی در ایستگاه های تبریز، ارومیه و تکاب روند صعودی و در سایر ایستگاه ها روند نزولی و غیرمعنی داری داشته است.با استفاده از تحلیل همبستگی موجکی، حرکت دوبه دوی بین الگوهای دور پیوند (SOI، NAO، EA) با بارندگی و خشکسالی SPEI برای بازه زمانی 1990 تا 2018 با دوره ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی ها نشان داد که شاخص NAO داری بیشترین همبستگی مثبت با بارش بوده، و بیشترین تاثیر بر بارش و خشکسالی حوضه دریاچه ارومیه داشته که در فاز مثبت بارندگی زیاد شده است. همچنین دو شاخص EA،SOI  داری همبستگی منفی و معکوس با بارش و خشکسالی SPEI بوده است، بنابراین نتایج نشان داد تغییرات الگوهای دور پیوند بر تغییرات سری زمانی بارش و خشکسالی موثر بوده است. این یافته ها از تغییرات و تاثیر الگو های دور پیوند بر بارش و خشکسالی می تواند در مدیریت ریسک خشکسالی و برنامه ریزی برای کاهش خسارات خشکسالی به مدیران اجرایی مفید باشد.