جلوه های دفاع از حقوق بشر در دیوان نسیم شمال

ادبیات، نماینده زندگی و یک حقیقت اجتماعی است که گذشته از عواطف و تخیلات شعرا بازتابی از علوم رایج زمانه مانند جامعه شناسی، روان شناسی، طب، نجوم و از جمله حقوق بشر و مصالح فردی و اجتماعی افراد است.
در اشعار شاعر برجسته عصر مشروطه - نسیم شمال- بسیاری از مفاهیم و مصداق های حقوق بشری به طرز بارزی نمود یافته که در این پژوهش برخی از آن مصداق ها در دیوان این شاعر برجسته، بررسی می شود.
با توجه به زمانه زندگانی شاعر و برخی نابسامانی های ناشی از ناکارآمدی سلطنت قاجاریه و ناتوانی نسبی دولت مدرن روی کارآمده-با وجود برخی پیشرفت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی- نگاه شاعر به مجموع تحولات یاد شده از منظر موازین و مصادیق حقوق بشری، مثبت نیست.