بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان سالمند ایرانی بر اساس آمارهای رسمی و الزامات سیاستی مبتنی بر پیش بینی های آینده نگرانه جمعیتی

به دلیل بالاتر بودن امید زندگی زنان نسبت به مردان، تعداد زنان سالمند به نسبت قابل توجهی بیشتر از تعداد مردان سالمند است که این مسئله تحت عنوان زنانه شدن سالمندی شناخته می‎شود. هدف مطالعه حاضر شناخت وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان سالمند ایرانی و الزمات سیاستی با توجه به آمارهای رسمی و سناریوهای آینده نگرانه جمعیت است.

در این مطالعه به منظور شناخت وضعیت اجتماعی و اقتصادی زنان سالمند در کشور ایران، از پردازش داده های سرشماری 1395 و سایر آمارهای رسمی استفاده شده است. همچنین با توجه به پیش بینی های آینده نگارانه جمعیتی وضعیت زنان سالمند ایرانی در چشم انداز 1430 مورد واکاوی قرار گرفته است.

بر اساس پردازش آمارهای رسمی می توان گفت زنان سالمند کشور حدود 9/5 درصد از کل جمعیت زنان کشور را شامل می‎شوند (که انتظار می رود بر اساس پیش بینی پیش بینی محتمل آینده نگرانه جمعیت این درصد به حدود 32/7 درصد در افق چشم انداز 1430 افزایش یابد). 99/72 درصد از زنان سالمند در خانوارهای معمولی زندگی کرده و 44 درصد آنها باسواد بوده‎اند که 50 درصد از آنها سوادشان در سطح ابتدایی است. میزان مشارکت اقتصادی زنان سالمند 6 درصد و نرخ بیکاری آنان 1/8 درصد است. 43/3 درصد از ایشان همسران خود را از دست داده‎اند و 24 درصد از زنان سالمند به تنهایی زندگی می‎کنند. همچنین 39/7 درصد از زنان سالمند سرپرست خانوارهایی بودند که در آن زندگی می کردند.

آمار بالا و روبه افزون زنان سالمند خود سرپرست از مهمترین یافته‎های تحقیق حاضر است که لزوم سیاستگذاری های اجتماعی و فرهنگی و منابع در اختیار آنها بیش از هر زمانی با توجه به تحولات پیشرو احساس می شود.