نقد تحلیلی عالم ذر از دیدگاه علامه طباطبائی در تفسیر المیزان

نزول آیه میثاق و صدور روایات متعدد در زمینه عالم ذر و اخذ میثاق از انسان‌ها سبب شده است تا این موضوع مورد توجه مفسران و متکلمان باشد و پرسش‌هایی را بر انگیزاند از جمله این‌که عالم ذر چیست؟ چه زمانی و در کجا اتفاق افتاد و چگونه این پیمان از انسان‌ها گرفته شد؟ هدف این مقاله، دستیابی به دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و تجزیه تحلیل آن به روش توصیفی- تحلیلی بوده است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا نظر علامه در المیزان مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی قرار گرفت؛ و سرانجام این نتیجه به دست آمد که اگر چه بسیاری از انتقادات وارد شده بر دیدگاه علامه از سوی محققان وارد نیست اما دیدگاه ایشان از ابهام فراوان و عدم همخوانی با معنای تحت اللفظی (و ضهور آیه) رنج می‌برد.