بررسی میزان غلظت ترکیبات هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) در هوای بیرونی و داخلی محیط های شهری (مطالعه موردی: شهر تهران، 1397-1396)

ترکیبات آلی فرار یکی از مهمترین آلاینده های هوای شهرهاست که ناشی از خودروها , صنایع شیمیایی و پتروشیمی می باشد. یک جزء بسیار مهم از ترکیبات آلی فرار مربوط به ترکیبات PAHs است که دارای ساختار آروماتیک هستند و در اثر بسیاری از فرایند های طبیعی و فعالیت های انسانی ایجاد می شوند. این ترکیبات به شکل وسیعی در محصولات و صنایع نفت و پتروشیمی، به عنوان حلال در صنایع رنگ سازی و چسب سازی مورد استفاده قرار گرفته و دارای اثرات بهداشتی مهمی بر روی انسان مانند ایجاد سرطان می باشند هدف از این مطالعه بررسی میزان هیدرو کربن های اروماتیک حلقوی (PAHs) در هوای بیرونی و داخلی د ردو فصل سرد و گرم می باشد

نمونه برداری این مطالعه با انتخاب12 ایستگاه از شهر تهران انجام گرفت. نمونه برداری در یک دوره یکساله با استفاده از لوله های جاذب و پمپ نمونه بردار فردی با دبی 200 میلی لیتر در دقیقه در فاصله 2-5/1 متری از سطح زمین انجام شد. از هر ایستگاه سه نمونه در دوره گرم (خشک) و سه نمونه در دوره سرد (تر)،جمعا72 نمونه گرفته شد. نمونه های جمع آوری شده در یخچال نگهداری و سپس به آزمایشگاه منتقل شده و بعد از استخراج از سطح جاذب توسط دستگاه گازکاروماتوگرافی قرایت گردید.

یافته ها: 

نتایج نشان داد در دوره نمونه برداری در محیط خشک هوای آزاد میانگین غلظت PAHsبرابر با 2/20 ppb و در محیط تر هوای آزاد میانگین غلظت PAHsبرابر با 6/23 ppb بوده است. همچنین در دوره نمونه برداری در محیط خشک هوای داخل میانگین غلظت PAHsبرابر با 6/20 ppb و در محیط تر هوای داخل میانگین غلظت PAHsبرابر با 8/23 ppb بوده است.

نتیجه گیری:

 به طور کلی میانگین غلظت ترکیبات PAHs در فصل سرد بیش از فصل گرم می باشد که دلیل آن آلودگی مراکز خانگی و تجاری توام با ایجاد اینورژن در شهر تهران در فصول سرد سال و افزایش واکنش های فتوشیمیایی در فصل گرم و تبدیل شدن سریعتر این مواد به مواد دیگر می باشد. میزان این ترکیبات در قسمت های پرترافیک و مرکز شهر بیش از سایر نقاط می باشد و با فاصله گرفتن از این نقاط پرترافیک از غلظت این ترکیبات بتدریج کاسته می شود.