ارزیابی قابلیت زئولیت طبیعی در تثبیت و نامتحرک سازی سرب و کادمیم در خاک آلوده با استفاده از روش استخراج متوالی

فلزات سنگین از جمله مهم ترین آلاینده های خاک هستند که کاهش زیست فراهمی و تحرک این عناصر در خاک برای کنترل میزان سمیت و اثرات حاد و مزمن آن ها از اهمیتی بسزا برخوردار است. لذا، این پژوهش با هدف بررسی قابلیت زیولیت طبیعی برای تثبیت شیمیایی سرب و کادمیم در یک نمونه خاک آلوده انجام شد.

پس از آلوده کردن نمونه های خاک شاهد و تیمار حاوی %5 زیولیت طبیعی با مقادیر مشخصی از نمک های نیترات سرب (150، 500 و 1500 میلی گرم در کیلوگرم) و نیترات کادمیم (10، 30 و 100 میلی گرم در کیلوگرم) نسبت به تعیین مقادیر عناصر سرب و کادمیم در جزء های مختلف خاک شامل محلول در اسید، کاهشی، اکسایشی و باقی مانده نمونه های خاک آلوده شده به روش BCR و محاسبه نرخ تحرک پذیری عناصر در فواصل زمانی معین (1، 7، 14، 28 و  56 روز) اقدام شد.

نتایج نشان داد که نرخ تحرک پذیری سرب در تیمار حاوی زیولیت طبیعی حاوی 150، 500 و 1500 میلی گرم در کیلوگرم سرب افزوده به خاک با افزایش زمان انکوباسیون یعنی پس از طی 56 روز در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب %51، %23 و %15 کاهش یافته بود. از طرفی نرخ تحرک پذیری کادمیم نیز در تیمار حاوی زیولیت طبیعی حاوی 10، 30 و 100 میلی گرم در کیلوگرم کادمیم افزوده به خاک پس از طی 56 روز در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب %12، %9 و %5 کاهش یافته بود.

نتیجه گیری: 

هرچند نتایج نشان داد که با افزایش محتوی افزوده سرب و کادمیم به خاک، کارایی زیولیت طبیعی در تثبیت و نامتحرک سازی این عناصر کاهش یافت، ولی می توان از زیولیت طبیعی بدلیل کارایی قابل قبول در جذب فلزات سنگین، قیمت مناسب، فراوانی و حداقل تاثیر منفی بر محیط زیست برای فرآیند تثبیت شیمیایی در خاک های آلوده به فلزات سنگین استفاده کرد.