شرطیت حلال زادگی یا زنازاده نبودن در شهادت و قضاوت

در بحث قضا و شهادت برای قاضی و شاهد، شروط و خصوصیاتی بیان می شود که ازجمله این شروط، شرط حلال زادگی است. بررسی کتاب های فقهی متقدمان نشان می دهد زنازاده نبودن در شهادت شرط است. این در حالی است که در میان متاخران، طهارت مولد به عنوان شرط مطرح شده است. با توجه به اینکه این اختلاف منشا اثر فقهی است و درباره فرد مجهول الحال طبق مبنای قدما مانعی از شهادت وجود ندارد؛ ولی طبق مبنای دیگر احراز طهارت مولد شرط است. نوشتار حاضر با بررسی روایات و دیگر ادله مطرح شده در لسان فقها، این مسئله را بررسی می کند. حاصل پژوهش نشان می دهد با لحاظ روایات صحیحه در مسئله شهادت، دیدگاهی که زنازاده نبودن را شرط می داند، اقوی است؛ اما در مسئله قضاوت به دلیل نبودن ادله کافی، حتی اثبات زنازاده نبودن نیز محل اشکال است.