بررسی تغییرات فضایی دماهای حدی در سطح ایران

تحقیق حاضر با هدف بررسی فراوانی رخدادهای فرین دمایی ایران و شناسایی تغییرات مکانی و زمانی آن ها انجام شده است. داده های مورد استفاده شامل داده های روزانه حداقل دما و حداکثر دما روزانه طی دوره 2017-1985 برای 77 ایستگاه سینوپتیک ایران است. برای محاسبه شاخص های فرین دمایی ایران از 16 شاخص توصیه شده توسط گروه کارشناسی CCL/CLIVAR استفاده شد. محاسبه شاخص ها در محیط نرم افزار R و با استفاده از نرم افزار جانبی RclimDex انجام شد. نتایج محاسبه شاخص های فرین گرم و سرد نشان داد که در حالت کلی فراوانی رخداد و تغییرات مکانی فرین های دمایی ایران تابع موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و محیطی نقاط مختلف کشور ایران است؛ چراکه به جزء سواحل شمالی، در مناطق با ارتفاعات زیاد و عرض جغرافیایی بالا فراوانی شاخص های حدی سرد از بیشینه مقدار و شاخص های فرین گرم از کمینه مقدار و در مناطق پست و کم ارتفاع جنوبی با عرض جغرافیایی پایین شاخص های گرم از بیشینه رخداد و شاخص های فرین سرد از کمینه رخداد برخوردارند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که طی دوره 2017-1985 شاخص های فرین گرم نسبت به شاخص های فرین سرد از فراوانی رخداد و گستردگی مکانی بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر این شاخص های فرین گرم تداوم زمانی بیشتری نیز دارند و به همین دلیل فراوانی رخداد شاخص WSDI در سطح کشور تا 10 دوره می رسد درحالی که فراوانی شاخص CSDI حداکثر به شش دوره می رسد. این نتایج بیانگر گرم تر شدن شرایط دمایی ایران و افزایش رخدادهای گرمایی بیشتر طی دوره مورد مطالعه است که می تواند در آینده نیز ادامه پیدا کند.