شناسایی گونه های گیاهی آبزی جاذب فلزات سنگین در کوسیستم های آبی

فلزات سنگین برای سلامت انسان مضراتی دارند. گیاهان آبزی می توانند مقادیر زیادی از این فلزات سنگین را در خود ذخیره کنند، و نقش مهمی در تصفیه این آلاینده ها در اکوسیستم های آبی دارند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی گونه های گیاهی آبزی جاذب و تصفیه کننده فلزات سنگین در اکوسیستم های آبی تالاب انزلی انجام شد.

روش ها: 

نمونه برداری از گیاهان آبزی و رسوبات تالاب انزلی در تیرماه 1397 پس از یک بررسی مقدماتی از منطقه مورد مطالعه در 10 ایستگاه به صورت تصادفی و بر اساس تراکم پوشش گیاهی انجام شد. شناسایی و ثبت گونه ها انجام گرفت. سپس اندام های برگ، ساقه و ریشه جدا گردیدند و در ادامه نمونه های هضم شده از آن ها تهیه شد. برای آنالیز فلزات سنگین موجود در این نمونه ها از دستگاه جذب اتمی استفاده گردید.

یافته ها: 

از بین خانواده های گیاهی مورد مطالعه در تالاب انزلی، خانواده های گیاهان آبزی ازجمله گندمیان (Poaceae or Gramineae)، جگن (Cyperaceae)، گوشابیان (Potamogetonaceae)، تخت قورباغه ایان (Hydrocharitaceae)، عدسک آبی (Lemnaceae)، و نعناعیان (Labiatae)، دارای بیشترین تعداد گونه در جذب فلزات سنگین بودند. گونه هایی که از سه بخش ریشه، ساقه و برگ به طور هم زمان برای جذب فلزات سنگین استفاده نموند، با 96 درصد فراوانی، بیشترین میزان را داشته، ریشه به تنهایی 22 درصد، ریشه و برگ 69 درصد و ریشه و جوانه 3 درصد را به خود اختصاص دادند. از بین فلزات جذب شده توسط گونه های مختلف گیاهی، روی با 13/97 درصد، سرب با 13/44 درصد، و کادمیوم با 12/9 درصد از فراوانی بالایی برخوردار بود و فلزاتی از قبیل مس، نیکل و آهن در رده بعدی قرار داشتند.

نتیجه گیری: 

در مطالعه حاضر تیره گندمیان دارای بیشترین فراوانی گونه ای بوده و ریشه نسبت به ساقه و برگ، سهم بیشتری را به عنوان اندام جذب کننده فلزات سنگین به خود اختصاص دادند. از بین فلزات سنگین، روی بیشترین فراوانی جذب توسط گیاهان آبزی را داشت.