غنی سازی کار- خانواده و سرمایه روان شناختی: بررسی نقش میانجی آسیب پذیری در مقابل استرس

 مفروضه غنی‌سازی کار- خانواده (Work-family Enrichment) آن است که کار و خانواده به یکدیگر وابسته هستند؛ چنانکه تجربه، مهارت‌ و فرصت‌های به دست آمده در محل کار، زندگی خانوادگی فرد را بهبود می‌بخشد و در مقابل، خلق و خو و رفتار مثبت و حس موفقیت در زندگی شخصی بر عملکرد افراد در محیط کار اثرگذار می‌باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر این متغیر بر سرمایه روان‌شناختی با در نظر گرفتن نقش میانجی آسیب‌پذیری در مقابل استرس (Vulnerability to stress) انجام شد.

 مطالعه حاضر به روش توصیفی- همبستگی در ارتباط با 482 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی قم در سال 1398 انجام شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، سه پرسشنامه استاندارد غنی‌سازی کار- خانواده، سرمایه روان‌شناختی و آسیب‌پذیری در مقابل استرس بودند. برای ارزیابی مدل مفهومی از رویکرد تحلیل معادلات ساختاری استفاده گردید.اثر غنی‌سازی کار- خانواده و خانواده- کار (Family-work Enrichment) بر حساسیت‌پذیری نسبت به استرس به ترتیب برابر با 146/0 و 531/0 برآورد شد و هر دو رابطه معکوس و معنادار بودند (01/0P˂). اثر مستقیم غنی‌سازی کار- خانواده و خانواده- کار بر سرمایه روان‌شناختی نیز مثبت و معنادار بود و به ترتیب به میزان 339/0 و 334/0 محاسبه گردید. همچنین با محاسبه اثر غیر مستقیم توسط آزمون سوبل مشخص شد که حساسیت‌پذیری نسبت به استرس، نقش میانجی‌گری جزیی را در اثر غنی‌سازی کار- خانواده و خانواده- کار ایفا می‌نماید.

نتیجه‌گیری:

 با توجه به اینکه غنی‌سازی کار- خانواده و خانواده- کار به صورت مستقیم بر سرمایه روان‌شناختی کارکنان تاثیر گذاشته و به صورت غیر مستقیم از طریق آسیب‌پذیری نسبت به استرس بر آن‌ها اثرگذار می‌باشد، سازمان‌ها می‌بایست در پی پیاده‌سازی استراتژی‌هایی برای ایجاد تعامل سازنده بین کار و زندگی شخصی کارکنان و نیز کنترل استرس به منظور ارتقای سرمایه روان‌شناختی آن‌ها باشند.