تغییرات کمی و کیفی اسانس مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare ssp. gracile) تحت تاثیر زمان های مختلف برداشت

تغییرات کمی و کیفی اسانس گیاهان خودروی مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare ssp. gracile)، تحت تاثیر مراحل فنولوژیکی مختلف (قبل از گلدهی، گلدهی کامل و پس از گلدهی) مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور اسانس برگ های خشک شده به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شده و به وسیله ی دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد آنالیز قرار گرفتند. بیشترین (87/1 ٪) و کمترین (01/1 ٪) محتوی اسانس به ترتیب در مراحل پس از گلدهی و قبل از گلدهی بدست آمد. درمجموع، 24 ترکیب که به ترتیب 75/96 ٪، 63/97 ٪ و 59/98 ٪ اسانس سه مرحله فنولوژیکی را تشکیل می دادند شناسایی گردید. کارواکرول (62/46 ٪، 5/46 ٪ و 6/27 ٪)، پارا-سیمن (76/7 ٪، 54/13 ٪ و 08/37 ٪) و گاما-ترپینن (54/21 ٪، 91/13 ٪ و 82/6 ٪) ترکیبات مهم اسانس به ترتیب در مراحل قبل از گلدهی، گلدهی کامل و پس از گلدهی بودند. مونوترپن های اکسیژندار (32/61 ٪ - 35/43 ٪) و مونوترپن های هیدروکربنی (02/48٪ - 81/30 ٪) گروه های عمده ترکیبات شناسایی شده در اسانس سه مرحله بودند. طبق یافته های این تحقیق، برای بدست آوردن بالاترین محتوی اسانس، مرحله ی پس از گلدهی مناسب ترین زمان برداشت است اما برای حصول بالاترین مقادیر ترکیبات فنلی در اسانس، برداشت در مراحل قبل از گلدهی و گلدهی کامل قابل توصیه می باشد.