اثر بخشی آموزش گروهی مبتنی بر تئوری انتخاب بر بحران هویت و سلامت روان دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر دوگنبدان

پژوهش حاضر بر اساس ضرورتهای تربیتی مبنی بر عوامل اجتماعی و بهزیستی تدوین گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تیوری انتخاب بر سلامت روان و بحران هویت است.

روش پژوهش حاضر روش آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و گزینش تصادفی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر دوگنبدان بود. نمونه آماری پژوهش متشکل از 45 نفر بودند (دو گروه آزمایشی هر کدام15 نفر وگروه گواه15 نفر) که به روش نمونه گیری تخصیص تصادفی از سه دبیرستان انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه گمارده شدند.گروه های آزمایشی طی ده جلسه 90 دقیقه ای مورد آموزش واقعیت درمانی قرار گرفتند. دریک گروه آزمایشی هم نوجوانان و هم والدین شان و در گروه آزمایشی دیگر، فقط نوجوانان مورد مداخله متغیر مستقل قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاسهای سلامت روان گلدبرگ و هیلر (1979) و پرسشنامه بحران هویت احمدی (1376) بود، توسط این ابزارها پیش آزمون از هر دو گروه آزمایش و گروه کنترل به عمل آورده شد و پس از اتمام جلسات واقعیت درمانی، پس آزمون از گروه ها تهیه گردید و بعد از گذشت دو ماه مجددا آزمودنیها مورد آزمون پیگیری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده گردید.

نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که در مورد هر دو متغیر سلامت روان و بحران هویت برای هر دو گروه آزمایشی تفاوت پیش آزمون و پس آزمون در سطحP < 0/001 معنادار بود. با مقایسه پیش آزمون و آزمون پیگیری درگروه آزمایشی که هم نوجوانان و هم والدین مورد مداخله متغیر مستقل قرار گرفته بودند، متغیرسلامت روان در سطح P <0/01 معنادار شد و در گروهی که فقط نوجوانان مورد مداخله متغیر مستقل قرار گرفته بودند متغیر سلامت روان معنادار نشد. (P > 0/05)اما با مقایسه پیش آزمون و آزمون پیگیری متغیر بحران هویت در هیچ یک از گروه ها تفاوت معناداری مشاهده نگردید شد(P > 0/05).

بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان اذعان کرد که ضرورت داردکه مراکز مشاوره مدارس شرایطی را ایجاد نمایندکه دانش آموزان دارای مشکلات تربیتی و شخصیتی و بعضا والدین شان را تحت مشاوره بر اساس نظریه انتخاب قرار دهند تا با آگاه کردن دانش آموزان به این امر که هرچه که برایشان پیش می آید نتیجه رفتارهای خودشان است، به آنان را در کاهش مشکلات تربیتی و شخصیتی و نیز تحصیلی کمک کرد .