بررسی میان رای ملاصدرا و علامه طباطبائی (ره) در عالم ذر

در قرآنکریم آیاتی وجود دارد که نشانگر این مطلب است که خداوند از همه افراد انسان عهد و پیمان گرفته است. قرآنکریم در آیه 172 سوره اعراف است می فرماید: ﴿و إذ اخذ ربک من بنی‏ آدم من ظهورهم ذریتهم و اشهدهم علی‏ انفسهم الست بربکم قالوا بلی﴾. در فلسفه بحث از کینونت سابقه نفوس با عنوان نحوه تنزل انسان از مراتب عالیه وجود و پدید آمدن او در عالم ماده یکی از مباحثی است که در حکمت متعالیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، اولا ارایه گزارش صحیح و مستند از رای این دو حکیم و در نهایت داوری میان این دو نظر است. حاصل این پژوهش چنین است که رای ملاصدرا در مسئله عالم ذر با قواعد عقلی- فلسفی سازگاری بیشتری دارد و مخالفت صریحی نیز با آیات مربوط به این مسئله ندارد. اما رای علامه اشکالات و محذورات عقلی در پی دارد.