بررسی اثرات پخش سیلاب بر شاخص های پوشش گیاهی در مراتع پشتکوه کیاسر ساری

یکی از راه حل های مناسب و کارآمد برای بهینه سازی استفاده از رواناب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، استفاده از شبکه های پخش سیلاب می باشد که ضمن کاهش خسارات ناشی از سیل، در افزایش حجم سفره آب زیرزمینی و احیای مراتع موثر است. در این پژوهش اثرات پخش سیلاب بر روی ترکیب گونه ای و گروه های گیاهی در مراتع پشتکوه کیاسر ساری واقع در استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور نمونه گیری پوشش گیاهی در مناطق پخش سیلاب، قرق و عدم پخش سیلاب (چرای دام) انجام شد. نمونه گیری در نقاط معرف و همگن هر یک از مناطق به صورت تصادفی- منظم و با ثبت درصد تاج پوشش گونه های گیاهی در 90 قطعه یک متر مربعی انجام گردید. نتایج نشان داد که تعداد 53 گونه در منطقه پخش سیلاب و 43 گونه در قرق وجود داشته، در صورتی که در منطقه عدم پخش سیلاب یا تحت چرای دام این تعداد برابر 24 گونه بوده است. در بین تیره های گیاهی مورد بررسی، پخش سیلاب موجب افزایش درصد تاج پوشش تیره های Brassicaceae، Poaceae و Fabaceae شد. به غیر از گروه های گیاهی همچون بوته ها و کاموفیت ها که کاهش معنی داری از پخش سیلاب نسبت به شاهد نشان دادند، مقایسه سایر گروه های گیاهی نیز حاکی از افزایش درصد تاج پوشش آنها طی پخش سیلاب و قرق بود. تجزیه و تحلیل چند متغیره نشان داد که ترکیب گونه ای و گروه های گیاهی تحت تاثیر عملیات پخش سیلاب و قرق بوده است به طوری که گونه های مهم مرتعی مانند Agropyron elongatum و Onobrychis altissima بیش ترین پاسخ را به عملیات پخش سیلاب در منطقه داده اند. به طور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عملیات پخش سیلاب، تاثیر مثبتی بر شاخص های ترکیب گونه ای و گروه های گیاهی داشته است.