تحلیلی بر تاثیر فرهنگ در ساخت شهرهای ایرانی اسلامی

شهر تجلی گاه ارزش ها و فرهنگ های انسانی بوده و بخشی از این ارزش ها به صورت مناظر و سیماهای فرهنگی در ساخت شهرها آشکار می شود. در جهان بینی اسلامی، فرهنگ مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده به جامعه اسلامی است. فرهنگ ایرانی اسلامی همان فرهنگ متعالی اسلامی است که در روح و کالبد فرهنگ ایران زمین دمیده شده و متناسب با تاریخ، جغرافیا، مذهب و زبان در چند قرن گذشته تکامل یافته است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در قالب مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، ساخت شهرهای ایرانی اسلامی را با توجه به نقش و تاثیرات فرهنگ بررسی می کند. در این راستا می توان گفت که شهرهای اسلامی مفهوم خاصی از شهر را نمایان می کنند. در این مفهوم، فرهنگ، ارزش ها و نگرش های اسلامی در ساخت عناصر شهری آشکار می شوند. فرهنگ در ساخت شهرهای ایرانی اسلامی قبل از اسلام، تحت تسلط نظام اجتماعی و الگوهای پارسی، هلنی و پارتی، ریخت شناسی خاصی با نمودی طبقاتی را ایجاد کرد. بعد از ورود اسلام هم فرهنگ تحت تاثیر اصول و عناصر اسلامی ساخت شهرها را به وجود آورد.