ارتباط تنوع عملکردی و تاکسونومیکی گیاهی با کارکرد ذخیره کربن خاک در مراتع کوهستانی نازلوچای، آذربایجان غربی

این تحقیق به منظور بررسی کارایی شاخص های تنوع تاکسونومیک و عملکردی در تبیین میزان ذخیره کربن خاک در بخشی از مراتع کوهستانی نازلوچای ارومیه صورت گرفت. بدین منظور با نمونه برداری از خاک و پوشش گیاهی در واحدهای همگن شکل زمین و نیز برداشت داده های محیطی، محاسبه میزان کربن ذخیره ای خاک، تنوع تاکسونومیک و تنوع عملکردی انجام شد. نتایج بررسی رابطه تنوع تاکسونومیک با کربن خاک، حاکی از عدم وجود ارتباط معنی دار می باشد. نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد کربن ذخیره ای خاک در مراتع منطقه با شاخص های سیلت، وزن مخصوص ظاهری، جهت دامنه اصلاح شده و شاخص تنوع عملکردی CWM leaf length (به عنوان نماینده فرضیه نسبت جرم) و شاخص های Feve و MFAD (به عنوان نماینده فرضیه تعدد آشیان اکولوژیک) رابطه خطی داشته و مدل حاصله با ضریب تبیین 6/0 معنی دار می باشد. همه پارامترها به جز وزن مخصوص ظاهری خاک، رابطه مثبت با ذخیره کربن داشته و از لحاظ ضرایب استاندارد رگرسیون، پارامترهای MFAD و CWM leaf length با ضرایب 2/1 و 2/0 به ترتیب بیشترین و کمترین نقش را در تبیین کربن خاک دارا هستند. در بررسی فرضیه های نحوه اثرگذاری تنوع، هر دو فرضیه تعدد آشیان اکولوژیک و فرضیه نسبت جرم، در بیان ذخیره کربن خاک اکوسیستم، حاکم است ولی فرضیه تعدد آشیان اکولوژیک با توجه به بالابودن ضرایب استاندارد شاخص های تنوع مربوطه نسبت به فرضیه دیگر، نقش بالایی در تبیین کربن خاک دارد. با توجه به نتایج، کربن ذخیره ای خاک بر اساس افزایش فراوانی گونه های با برگ دراز، افزایش یکنواختی عملکردی (توزیع فروانی یکسان گونه ها در فضای صفات عملکردی) و در نهایت تنوع گروه های عملکردی بالا، افزایش می یابد. به طور کلی، عدم توجه به کاهش تنوع در مدیریت مراتع و ضعیف شدن وضعیت آن، موجب کاهش توان ذخیره کربن خاک خواهد شد.