اعتبارسنجی مولفه‏های نبوت زردشت از نگاه کلام اسلامی

‏زرتشت، بنا بر نقل سنت زرتشتی در حدود سده‏های ششم یا هفتم پیش از میلاد به دربار کی گشتاسب در غرب ایران زمین رفته و ادعای پیامبری و دین‎آوری کرد؛ این ادعا در میان دانشمندان اسلامی مورد بررسی قرار گرفت و پژوهشگران این عرصه را به دو دسته تقسیم کرد؛ عده‎ای با مسلم انگاشتن پیامبری زردشت و با استناد به آیات و روایاتی که درباره مجوس سخن گفته‎اند و انطباق آنها بر زرتشت، وی را از پیامبران صاحب کتاب معرفی کردند، و برخی دیگر نیز با تمسک به منابع اسلامی و با تفکیک بین مجوس و زرتشت به صورت اجمالی به نقد پیامبری زرتشت پرداختند. اما آنچه در هنگام بررسی ادله دو گروه یاد شده مغفول باقی ماند، داوری و اعتبار سنجی مولفه‏های پیامبری زرتشت بود، کاری که در این مقاله با رجوع به منابع کلام اسلامی و برخی تحقیقات معاصرین و به شیوه توصیفی - تحلیلی، انجام شد و معلوم گشت که عناصر تشکیل دهنده نبوت زردشت، یعنی ارایه هستی شناسی مغایر با آموزه‏های نبوی، بهره بردن از علوم اکتسابی پیرامون خویش و تشریع سنت‏های مخالف با ادیان الهی؛ و همچنین بطلان ادعای معجزه برای وی و بطلان یکسان انگاری کتاب زرتشت با کتاب پیامبر مجوس، و تکذیب انبیای الهی از سوی زرتشت، به هنگام تطبیق بر معیارهای مطرح شده در کلام اسلامی برای نبوت، همگی گواه بر «متنبی» بودن زرتشت می‎باشد.