ارزیابی تحمل به شوری در گیاهچه های لاین های نوترکیب برنج ایرانی

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 74 لاین خالص نوترکیب برنج ایرانی حاصل تلاقی ارقام ندا × اهلمی طارم در مرحله گیاهچه ای و تحت تنش شوری،، آزمایشی به صورت تجزیه مرکب و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، در دو شرایط کشت نرمال و تنش شوری در دانشگاه گنبد کاووس در سال 1395 انجام شد. برای اعمال تنش شوری، گیاهچه ها به مدت یک هفته تحت تنش شش دسی زیمنس بر متر قرار گرفتند و سپس میزان تنش شوری به 12 دسی زیمنس بر متر افزایش یافت. محتوای کلروفیل، طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و ساقه، سطح برگ، طول و عرض بزرگترین برگ، تعداد ریشه، قطر ریشه، چگالی سطحی ریشه، غلظت سدیم و پتاسیم ریشه و ساقه، نسبت سدیم به پتاسیم ریشه و ساقه، طول، عرض و تعداد روزنه، زیست تودهزیست توده تر و خشک و امتیاز ارقام براساس امتیازدهی موسسه بین المللی تحقیقات برنج ثبت شد. معنی دار بودن تفاوت بین لاین ها برای صفات مورد بررسی، تنوع بین آن ها را نشان داد. بالاترین همبستگی ها مربوط به صفات قطر ریشه و چگالی سطحی ریشه بود. امتیاز ارقام، همبستگی معنی داری با وزن خشک گیاهچه، مساحت برگ و محتوای کلروفیل و طول ریشه داشت. در رگرسیون مرحله ای، صفات محتوای کلروفیل و مساحت برگ، بیشترین تغییرات را توجیه کردند. تجزیه خوشه ای بر اساس مجموع صفات گیاهچه ای، لاین ها را به چهار گروه تقسیم کرد و لاین های 11، 102 ،39 و 85، متحمل به تنش شوری تشخیص داده شدند. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند لاین های متحمل را برای تلاقی و تهیه جمعیت های مناسب برای برنامه های اصلاحی شناسایی کند..