فناوری نانو و ضرورت اصل احتیاط

چهارمین انقلاب صنعتی ترکیبی از فناوری های جدید و نوظهور از جمله هوش مصنوعی، رباتیک، فناوری نانو، بیوتکنولوژی، اینترنت اشیا و... تعریف می شود. به گفته طرفداران انقلاب صنعتی چهارم، این فناوری ها قرار است جوامعی را که ما در آن ها زندگی می کنیم و اقتصادی که در آن فعالیت می کنیم را متحول سازند. توسعه سریع دانش نانوفناوری و این باور که آن ها تهدیدی برای بقای سیاره زمین هستند و ممکن است برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد خطر کنند، گروه های جامعه مدنی سازمان یافته را بر آن داشته تا بر اساس اصل احتیاط، خواستار انجام پژوهش ها در مورد فعالیت ها و فراورده های بر پایه فناوری نانو شوند. اصل احتیاط یکی از راه کارهای ارایه شده برای کاهش ریسک آسیب به وسیله تکنولوژی های در حال ظهور توسعه داده شده است. این موضوع در برخی از اسناد ملی و بین المللی نیز مورد توجه قرار گرفته است. از گذشته اصل احتیاط به طور معمول به عنوان معیار نظارت و حفاظت بر محیط زیست استفاده می شد، اما امروزه اصل احتیاط به یک اصل مهم در تمامی علوم تبدیل شده است، زیرا اعتقاد بر این است که دانش های نوین همراه با مزایای بالقوه، تهدیدهایی را برای زندگی در کره زمین به وجود می آورند. با توجه به نقش پراهمیت این اصل در حمایت از فناوری های نوظهور از جمله نانوفناوری به این نتیجه رسیده ایم که به کارگیری تدبیرهای احتیاطی در زمینه فراورده ها، کالاها و خدمات عرضه شده بر پایه فناوری نانو، نقش موثری در حمایت از این دانش همزمان با حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست دارد.