مدل سازی آشیان بوم-فرهنگی انسان ‏نئاندرتال ‏Homo neanderthalensis‏ در ‏فلات مرکزی ایران

مدل های آشیان بوم شناختی کاربردهای فراوانی در بوم شناسی دیرینه، باستان شناسی و انسان شناسی دیرینه پیدا کرده اند. این مدل ها بر مبنای تیوری آشیان بوم شناختی هستند و برای ساخت آشیان بوم شناختی گونه ها مورد استفاده قرار می گیرند. مدل های آشیان بوم شناختی با استفاده از اطلاعات حضور گونه ها و متغیرهای محیطی احتمال حضور آنها را در یک محدوده جغرافیایی معین تعیین می کنند. در مطالعه حاضر با استفاده از مدل مکسنت، نقاط حضور انسان نیاندرتال در فلات ایران (بر اساس مصنوعات سنگی فرهنگ موستری) و متغیرهای اقلیم گذشته و توپوگرافی، توزیع دیرینه این انسان باستانی در فلات مرکزی ایران بازسازی شد. نتایج حاصل نشان داد لکه های فراوانی دارای مطلوبیت بالا برای حضور گونه بوده که پیوسته ترین مناطق مطلوب در غرب استان سمنان، شرق اصفهان و استان یزد قرار دارند. متغیر تنوع توپوگرافی با 3/48 درصد اهمیت، مهمترین عامل موثر بر توزیع انسان نیاندرتال تشخیص داده شد. اهمیت بالای متغیر تنوع توپوگرافی به این دلیل است که در مناطق با تنوع توپوگرافی بالاتر منابع غذایی بیشتری در دسترس است. بر اساس مدل مکسنت مناطقی در منطقه مورد مطالعه وجود دارند که دارای مطلوبیت بالا برای حضور انسان نیاندرتال بوده اما تا کنون آثاری از حضور نیاندرتال ها در آن ها یافت نشده است. بنابراین مدل حاضر که مدل آشیان بوم-فرهنگی انسان نیاندرتال در ایران مرکزی نامیده می شود، می تواند راهنمایی برای انتخاب مناطق با اولویت بالا برای پایش های صحرایی به منظور یافتن آثار نیاندرتال ها در فلات مرکزی ایران باشد.