معرفی و نقد کتاب فرآیند متمدن شدن

نوربرت الیاس، در کتاب فرآیند متمدن شدن، تاریخ شکل گیری آداب و رسوم مدرن را در پژوهشی نوآورانه بررسی کرده، نشان داده است که چگونه از دوره ی رنسانس به بعد، انسان غربی به موجودی «متمدن» تبدیل شده است. در سال 1999، جمعی از الیاس پژوهان خبره، ترجمه ی انگلیسی فرآیند متمدن شدن را ویرایش کردند و مقدمه ی جدیدی را که الیاس در سال 1968 بر این کتاب نوشته بود، در پی نوشت آوردند. در سال 1397، چاپ دوم ترجمه ی فارسی این کتاب با عنوان در باب فرآیند تمدن به ترجمه ی غلامرضا خدیوی در انتشارات جامعه شناسان منتشر شده است. در این مقاله، ترجمه ی فارسی با ترجمه ی انگلیسی کتاب، بررسی مقابله ای شده است. اینطور که به نظر می رسد، به رغم ادعای مترجم فارسی مبنی بر ترجمه از متن اصلی آلمانی، منبع ترجمه همان ترجمه ی انگلیسی کتاب است. مترجم، تنها جلد دوم کتاب را ترجمه کرده، و مقدمه، جلد اول، پی نوشت، پیوست، و عمده ی یادداشت های نویسنده هنوز به فارسی ترجمه نشده است. مرور اندیشه ی جامعه شناختی الیاس و جایگاه او در نظریه ی جامعه شناختی معاصر هم البته بخشی معتنابه از نوشته ی ماست. بررسی ترجمه، نشان دهنده ی مشکلات صوری و محتوایی از جمله عدم یک روندی در ترجمه، واژه گزینی نامانوس و دیریاب، و عدم رعایت قواعد نگارشی و ویرایشی ست.