بررسی تطبیقی وضعیت همکاری های علمی بر اساس شاخص های مرکزیت شبکه در مقاله های سلب اعتبارشده کشورهای خاورمیانه

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تطبیقی وضعیت همکاری های علمی، بر اساس شاخص های مرکزیت شبکه در مقاله های سلب اعتبارشده کشورهای خاورمیانه اجرا شد. در این پژوهش، برای ترسیم همکاری های علمی، از روش تحلیل کتاب سنجی و رویکرد علم سنجی و فنون مصور سازی استفاده شد. در مجموع 537 مدرک مربوط به سال های 1975 تا 2020، از پایگاه وب علوم به دست آمد. همچنین، برای ترسیم نقشه های همکاری و تحلیل های پیشرفته شبکه از نرم افزارهای Gephi، NodeXL و VOSviewerاستفاده شده است. هر یک از مقاله های سلب اعتبارشده خاورمیانه را به طور میانگین چهار نفر نوشته‎اند. بیشترین همکاری بین المللی، بین مصر و عربستان سعودی انجام گرفته است. یافته ها نشان دادند که به طور کلی ایران بیشترین مقدار شاخص های مرکزیت شبکه را دارد. در خصوص همکاری دانشگاه ها نیز بیشترین تعدد همکاری، بین دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه تهران انجام شده است. به طور کلی بالاترین تعدد همکاری، مرکزیت بینابینی، مرکزیت نزدیکی و مرکزیت بردار ویژه مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی است. کشور ایران در ایجاد ارتباط منفی میان سایر کشور ها نقش بالقوه ای ایفا کرده است. همچنین، نتایج حاکی از آن است که بیشترین تعداد آثار سلب اعتبارشده از سوی دانشگاه های ایرانی، به ویژه دانشگاه های دولتی و علوم پزشکی منتشر شده است. از آنجا که همکاری علمی در میان پژوهشگران دارای آثار سلب اعتبارشده بسیار قوی بود، می توان چنین استنباط کرد که این نوع همکاری به عنوان شاخصی برای ارزیابی کمی و کیفی آثار علمی در همه موارد نتیجه مثبتی به دست نمی دهد.