تبیین مبانی فقهی (قواعد عملی تضمین کننده) تعامل انسان با محیط زیست در سلامت جامعه

محیط زیست سالم برای زندگی یکی از نعمت های الهی و از امور مورد توجه مردم است نفسی که مایه حیات انسان است؛ از محیط زیست سالم گرفته می شود و محیط زیست سالم نیازمند تعامل سازنده انسان با آن ها می باشد، امروزه قطع بی رویه درختان و چرای بی رویه و تخریب محیط زیست توسط انسان نمونه های از عدم تعامل می باشد که متاسفانه شاهد برهم خوردن این تعادل در عصر جدید می باشیم، خداوند انسان را آزاد آفریده است، لیکن این حق نباید با قاعده لاضرر که اسلام با استناد به آن، مخالف ضرررسانیدن هست، باشد. هدف ما در این تحقیق شناسایی موارد فقهی احترام به طبیعت و تعامل سازنده با این نعمت الهی می باشد.

مواد و روش‏ها:

پژوهش حاضراز نوع توصیفی تحلیلی است و با استفاده از منبع کتابخانه ای و با بهره گیری از روش فیش برداری از کتب، مقالات و پایان نامه ها تدوین گشته است.

یافته ‏ها:

یافته های این پژوهش نشان می دهد که ظرفیت های موجود در فقه اسلامی به گونه ای است که می توان برای اثبات حق انسان بر محیط زیست سالم از آیات و روایات استفاده کرد، در فقه اسلامی برای استفاده از طبیعت، همان گونه که مورد اشاره واقع گردید، خداوند انسان را آزاد آفریده است، اما در مقابل این اصل، قاعده لاضرر و قواعد دیگر نیز وجود دارد که از آسیب رسانیدن به طبیعت به هر بهانه ای حتی با استناد به قاعده تسلیط بر حذر می دارد.

نتیجه گیری:

دین اسلام به عنوان کامل ترین دین، تمام قواعد بشری را پیش بینی نموده است و در خصوص ارتباط انسان با طبیعت نیز تدابیری اندیشیده است، انسان بر پهنه زمین، خود بخشی از طبیعت و عضوی از اعضای روییده بر پیکره خاک طبیعت است. آسیب رسانیدن انسان به طبیعت، با آسیب رسانیدن به خویش تمایزی ندارد. بنابراین برای حفظ و بهره مندی منافع شخصی خود نباید به تخریب و آسیب طبیعت بیانجامد، در اسلام دو نوع احکام اولیه و ثانویه وجود دارد و چنانچه حکم آسیب به طبیعت در احکام اولیه یافت نشد، باید با ایجاد احکام ثانویه و قواعد فقهی تضمین کننده، جلوی هرگونه ضرر و زیان به طبیعت گرفته شود.