آشنایی با حیات الحیوان دمیری، به مثابه منبعی کمکی در شناخت داروهای حیوانی
علم الحیوان (دانش جانورشناسی) در طبقهبندی علوم، از بخشهای فرعی حکمت طبیعی بهشمار رفته است. مسلمانان در این حوزه آثاری از جنبههای مختلف فقهی، تفسیری، لغوی، ادبی و عرفانی بهرشته تحریر درآوردهاند. در متون جانورشناسی، انواع موضوعات علمی بررسی و مطالعه شده است. یکی از محورهای علمی که نویسندگان دانش جانورشناسی به آن پرداختهاند، مبحث فواید و خواص درمانی اعضای بدن جانداران است. در پیشینه تاریخی دانش داروسازی و داروشناسی، داروهای کاربردی با پایه گیاهی، حیوانی و معدنی بودهاند. بر اساس گزارشهای تاریخی همواره بخش قابل توجهی از داروهای مورد استفاده، از اجزاء بدن حیوانات تهیه میشد. از اینرو، بخشی از متون جانورشناسی به کارکرد و ویژگیهای درمانی داروهای حیوانی اختصاص دارد. کتاب «حیات الحیوان» نوشته کمالالدین دمیری (م :808ق) در زمره آثار ادبی است که از مفصلترین و مهمترین متون تولیدی در حوزه جانورشناسی بهشمار میرود.
مواد و روشها:
مسئله اصلی پژوهش حاضر که با رویکرد توصیفی نوشته شده، ضمن معرفی و بازخوانی کتاب «حیات الحیوان» دمیری، به جایگاه داروهای حیوانی در این دستنوشته پرداخته است.
یافته ها:
یافتههای نوشتار پیشرو نشان میدهد محورهای اصلی این اثر بیان کارکرد و ویژگیهای درمانی جانوران گوناگون اعم از حیوانات اهلی و وحشی، پرندگان، آبزیان و حشرات و اثربخشی بافت و اعضای بیرونی و درونی آنها در معالجه انواع بیماریهاست. استعمال دارو به شیوههای مختلف (خوردنی، استنشاقی و...) توصیه شده است.
نتیجه گیری:
در سنت داروسازی مسلمانان ادویه حیوانی یکی از انواع پایه دارویی بوده که در معالجات بیماریها تجویز میشده است. شناخت و خواص جانوران در آثار متعدد علمی آمده است؛ چنانکه «حیات الحیوان» دمیری که در حوزه جانورشناسی نوشته شده، حاوی نکاتی ارزنده در زمینه دانش داروسازی و داروشناسی است.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.