بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ های بذری بادام با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی

به منظور گروه بندی و مقایسه 100 ژنوتیپ بذری بادام در منطقه ملایر، 65 صفت کمی و کیفی مختلف مربوط به صفات رویشی درخت و خشک میوه و مغز، براساس توصیفگر جهانی بادام اندازه گیری شد.بر اساس نتایج، برخی از صفات مثل عادت رشدی درخت، تزیینات روی پوسته هسته، دوام لایه بیرونی پوسته هسته، بازشدن پوسته هسته، وجود لبه اضافی میوه خشک، زمان خزان برگ ها در پاییز، درصد میوه های دوقلو، میزان فسفر برگ و طعم مغز دارای ضریب تغییرات بالایی بودند. بین برخی از صفات اندازه گیری شده رویشی، خشک میوه و مغز همبستگی مثبت یا منفی معنی دار وجود داشت. همبستگی مثبت معنی‏ دار بین نسبت طول به عرض مغز و شکل میوه خشک (60/0=r) و ضخامت پوسته هسته و نرمی و سختی پوسته هسته (65/0=r) وجود داشت. تجزیه کلاستر در فاصله 15 اقلیدسی ژنوتیپ‏ها را به دو گروه اصلی تقسیم‏بندی کرد که از عوامل مهم تفکیک ژنوتیپ‏ها از یکدیگر در این فاصله صفاتی مثل ضخامت پوسته هسته، دوام لایه بیرونی پوسته هسته، نرمی و سختی پوسته هسته بودند. با کاهش فاصله از 15 به 5 اقلیدسی ژنوتیپ‏ها به شش گروه اصلی تقسیم شدند. از عوامل مهم تفکیک، صفاتی نظیر زمان رسیدن میوه، شکل میوه خشک، ضخامت پوسته هسته، نرمی و سختی پوسته هسته و درصد مغز‏های دوقلو بودند. تجزیه به عامل ها صفات مورد ارزیابی را به 11 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 17/61 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. صفات مربوط به خشک میوه و مغز بیشترین تاثیر را در تفکیک ارقام و ژنوتیپ ها داشتند. با توجه به نتایج، تنوع ژنتیکی بالایی در ژنوتیپ های بادام مورد مطالعه وجود داشت که می تواند در برنامه های به نژادی بادام مورد استفاده قرار گیرد.