پارامتر های آگروفیزیولوژیکی برای توسعه تحمل به خشکی در ژنوتیپ های کلزا جهت کشت در خاک های شور

مطالعه با هدف معرفی خصوصیات آگروفیزیولوژیکی برای توسعه ژنوتیپ های متحمل به خشکی کلزای پاییزه جهت کشت در اراضی شور اجرا گردید. هجده زنوتیپ کلزا در شرایط بدون تنش و خشکی واقع شده از مراحل گل دهی و پرشدن دانه تا رسیدگی طی دوسال زراعی (94-1392) در خاک های شور (dS= m-1 7/6 EC) مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، ایران ارزیابی شدند. تنش خشکی طول خورجین، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، اجزای آن و هدایت روزنه را به طور معنی داری کاهش و دمای تاج پوشش برگی را افزایش داد. بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری در طول خورجین، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه و روغن و هدایت روزنه دیده شد. همبستگی بین این خصوصیات باهمدیگر مثبت و معنی دار بودند. طبق نتایج گروه بندی ژنوتیپ ها، HW101، L183، L73 و L72 با داشتن مقادیر بالاتر طول خورجین، تعداد دانه در خورجین، هدایت روزنه، عملکرد دانه و روغن به عنوان ژنوتیپ های امید بخش شناسایی شدند. بنابراین طول خورجین، تعداد دانه در خورجین و هدایت روزنه به عنوان شاخص های ساده و آسان برای گزینش ژنوتیپ های پاییزه متحمل به تنش خشکی آخر فصل کلزا جهت کشت در اراضی شور قابل استفاده می باشند. همچنین روش تجزیه کلاستر توانست ژنوتیپ های با عملکرد بالا را تفکیک کند. به-طور کلی بروز تنش خشکی از مراحل گل دهی و پرشدن دانه میانگین عملکرد دانه را به ترتیب 800 و 584 گیلوگرم در هکتار طی سال اول و 1764 و 1154 کیلوگرم در هکتار طی سال دوم آزمایش کاهش داد. بنابراین ژنوتیپ های کلزا به خشکی واقع شده از مرحله گل دهی حساس تر از خشکی در مرحله پرشدن دانه بودند.