بررسی آثار سرباره کنورتور بر خصوصیات شیمیایی خاک های اسیدی

سرباره کنورتور LD یک فرآورده جنبی صنایع آهن و فولاد است که به مقدار زیاد در اصفهان تولید می شود. سرباره به کاررفته به ترتیب حاوی 52.8 و 2.2 درصد CaO و MgO است. برای تعیین اثر سرباره LD بر خصوصیات شیمیایی خاک، یک آزمایش انکوباسیون با استفاده از سه خاک اسیدی از گیلان انجام گرفت. نمونه های خاک از عمق 30-0 سانتی متری سطح مزارع برنج و توتون و باغ چای گرفته شدند. تیمارها شامل 0، 0.5، 1، 2، 4، 8 و 16 درصد سرباره کنورتور در هر کیلوگرم خاک بود که به طور کامل با 0.5 کیلوگرم از هر خاک مخلوط شد. رطوبت خاک ها در ظرفیت مزرعه ای برای مدت دو ماه ثابت نگه داشته شد، و در زمان های 1، 10، 30 و 60 روز پس از شروع آزمایش از نمونه ها، نمونه های فرعی برای بررسی تغییرات EC, pH و غلظت P, Mn, Fe و K قابل استخراج با AB-DTPA گرفته شد.
نتایج نشان داد pH خاک با افزایش نسبت سرباره به کار رفته افزایش پیدا کرد. سرباره مقدار P و Mn قابل استخراج با AB-DTPA را متناسب با مقدار به کار رفته افزایش داد. ولی تاثیر سرباره بر مقدار Fe بسته به pH اولیه خاک متفاوت بود، به طوری که با افزایش pH خاک به محدوده 8.5-7.4 از غلظت آهن کاسته شد و بعد از آن با افزایش pH خاک مقدار آهن دوباره افزایش یافت. سرباره، پتاسیم قابل استخراج با AB-DTPA را به ویژه در خاک های شدیدا اسیدی کاهش داد. pH خاک در طول زمان کاهش یافت ولی قابل ملاحظه نبود. مقدار آهن قابل جذب غالبا در طول زمان کاهش یافت. اثر زمان انکوباسیون بر فسفر و منگنز متفاوت بود. اثر زمان بر Ec قابل ملاحظه نبود. درکل، خصوصیات شیمیایی خاک ها بیشتر تحت تاثیر تیمارها بود تا زمان. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد سرباره کنورتور برای اصلاح خاک های اسیدی مناسب باشد. پیشنهاد می شود که اثر سرباره کنورتور LD بر خصوصیات شیمیایی خاک های اسیدی طی آزمایش های مزرعه ای بررسی شود.