پیام های جهانی فردوسی و جهان عاری از خشونت

در روایت های شاهنامه ، از نظر سبک شناسی (stylistic) و تصویرگری ادبی و خیال پردازی (imagination) غلبه بر توصیف صحنه های جنگ است اما از دیدگاه مضمون شناسی، پیام مسلط (theme) و اصلی بر پرهیز از خشونت و هشدار نسبت به افراطی گری و کشتار استوار شده است. فردوسی بر مبنای حکمت ژرف اشراقی ، اسطوره ای و اسلامی از همان آغاز، در طراحی داستان ایرج ترجیح گفتگوی مداوم، مفاهمه، صلح و پرهیز از خشونت را گوشزد می کند و در ادامه، ضرورت گسترش داد و اجتناب از افراطی گری در دوران اول حکومت جمشید را نیز به تصویر می کشد و زیان های خروج از تعادل و فروتنی را در بخش دوم زندگی وی تبیین می سازد و در ماجرای فریدون که بنیاد حکومت سراسری ایران بزرگ طراحی می شود، هم از زبان فرانک، مادر فریدون و هم در خلال منشور حکومتی فریدون نیز نفی خشونت و پرهیز از افراطی گری را تبیین می سازد و یکپارچه تر از آن، از زبان سیندخت در ماجرای ازدواج زال و رودابه این مهم را نگارگری می کند و سرانجام رستم، این نماد بزرگ ایران و ایرانی را میوه و نتیجه پرهیز از خشونت و اجتناب از بروز جنگ میان ایران و کابل و ثمره ازدواج زال سیمرغ پرورده با رودابه و بازمانده نسل ضحاک معرفی می کند و همچنان این رهیافت را در تار و پود داستان سیاوش و کیخسرو شکوهمندانه به نمایش می گذارد، حتی این رویکرد فردوسی در گفتگوهای رستم با اسفندیار برای ترسیم ضرورت پرهیز از خشونت نیز آشکارا جلوه می کند. نهایتا می توان گفت که شاهنامه فردوسی به دلیل بنیان های اسطوره ایرانی بر پایه مسایل بنیادین انسان شناسانه استوار شده است و موضوع اصلی و کلان آن را انسان، اضطراب ها و دغدغه های انسانی تشکیل می دهند؛ این مضامین نه تنها در سراسر بخش اسطوره ای جلوه گرند، در عمده بخش های پهلوانی نیز حضوری جدی دارند.