بررسی روایات حالات پیامبر (ص) در هنگام نزول قرآن

نزول وحی بر پیامبر (ص)، از مسایل مهم در معارف اسلامی است. در این بین، وحی قرآنی و چگونگی نزول آن بر پیامبر (ص) اهمیت ویژه ای دارد؛ چنان که از مباحث قابل تامل و مورد اختلاف مفسران و عالمان علوم قرآنی، به حساب می آید. منشا این مباحث، روایات فراوانی است که در جوامع روایی و کتاب های تفسیری گزارش شده است. مجموع این روایات، در شش دسته قابل تقسیم هستند: 1. ترس و وحشت پیامبر (ص) در هنگام نزول قرآن؛ 2. نزول قرآن بر پیامبر (ص) در هنگام خواب؛ 3. عرق ریزی پیامبر (ص) در هنگام نزول قرآن؛ 4. نزول قرآن بر پیامبر (ص) سوار بر مرکب؛ 5. شنیدن صدای جرس در هنگام نزول وحی؛ 6. ناهشیاری و غش پیامبر (ص) در هنگام دریافت وحی. این روایات غالبا بر اساس معیارهای رجالی و درایه ای ضعیف می باشند. روایات دسته اول، گذشته از سند، از نظر محتوا نیز در تقابل با ادله هستند، اما روایات پنج دسته دیگر، به نظر می آید مضمون صحیحی داشته، محذور عقلی و نقلی برای نفی آن ها وجود ندارد.