شناسایی استراتژی های مناسب برای بهبود و توسعه نظام ترویج کشاورزی خصوصی: مورد مطالعه استان مازندران، ایران

در بسیاری از کشورها، خدمات ترویج کشاورزی خصوصی به عنوان عامل کلیدی در فرایند توسعه کشاورزی شناخته می شود. عدم توجه کافی به نظام ترویج کشاورزی خصوصی در ایران، علیرغم موفقیت نسبی آن، موجب شد تا موضوع بررسی و شناسایی راهبردهای مناسب به منظور بهبود و گسترش فعالیت این نظام مورد توجه و تاکید قرار گیرد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 40 از خبرگان و فعالان مطلع و باتجربه در حوزه فعالیت شرکت های خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی،  بعنوان نماد نظام های ترویج خصوصی در ایران بود. در این تحقیق از روش های SWOT و TOWS بعنوان پایه ای برای تکنیک AHP استفاده شده است که به روش ترکیبی A'WOT معروف است. در گام اول تحقیق، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدات فعالیت این شرکت ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از نتایج بدست آمده در گام اول و به کمک نمودار TOWS، 11 استراتژی شناسایی و تدوین گردید.در گام دوم، به منظور شناسایی مناسب ترین استراتژی ها به منظور بهبود فعالیت شرکت های خصوصی ترویجی، 12 نفر از خبرگان با تجربه به روش گلوله برفی از بین 40 نفر شناسایی و مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار تحقیق دو پرسشنامه بود که برای تعیین روایی، از روایی ظاهری و محتوایی و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ (برای پرسشنامه گام اول) و نرخ ناسازگاری (برای پرسشنامه گام دوم) استفاده شد. نتایج ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در گام اول نشان داد، بکارگیری کارشناسان تحصیل کرده و فعال کشاورزی به عنوان مهم ترین مزیت و عدم وجود نظام مناسب بیمه ای برای اعضای شرکت ها و نبود نظام مالی و تعرفه ای  مناسب برای خدمات قابل ارایه به عنوان مهم ترین نقاط ضعف شناسایی شدند. ایجاد انگیزه در جوانان بمنظور فعالیت در بخش کشاورزی نیز به عنوان مهم ترین فرصت و عدم شفافیت سیاست های بلندمدت وزارت جهاد کشاورزی در مورد فعالیت ترویج خصوصی به عنوان مهم ترین تهدید شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از TOWS، 11 استراتژی تدوین گردید. در گام دوم تحقیق، بمنظور شناسایی مناسب ترین راهبردها از تکنیکAHP  استفاده شد. نتایج ارزیابی اولویت استراتژی ها در گام دوم نشان داد استراتژی های؛ پشتیبانی و حمایت مالی شرکت ها و کشاورزان در راستای فرهنگ سازی و بستر سازی خصوصی سازی فعالیت های کشاورزی، جهت دهی و اصلاح  نگرش سیاست گزاران و مدیران دولتی نسبت به اهمیت و جایگاه فعالیت های ترویج خصوصی و اعطای امتیازات و سیاست های تشویقی و حمایتی در ابعاد مختلف مالی و فنی به دانش آموختگان کشاورزی بویژه جوانان روستایی در جهت ترغیب به تاسیس و مدیریت شرکت ها در فرآیند توسعه کشاورزی و روستایی بعنوان مهم ترین راهبردهای بهبود و توسعه این شرکت ها در استان مازندران  شناسایی شدند که می بایست مورد توجه مسولین و دست اندکاران امر قرار گیرد.