امکان سنجی پیاده سازی الگوی تلفیقی اخلاق زیستی و هوشمندی راهبردی: از تئوری تا عمل

سازمان‌ها برای بقا و موفقیت در محیطی بی‌ثبات و آشفته، نیازمند استراتژی‌هایی قابل اطمینان و استوار هستند. مولفان زیادی بر این باورند که دانش، مهم‌ترین ورودی فرایند تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی‌ است. به این ترتیب دانستن چگونگی گردآوری، تحلیل و پردازش دانش مورد نیاز، اهمیت یافته است. هدف این مقاله طراحی مدل فرایندی هوش استراتژیک و اصول اخلاقی در سطح تحلیل سازمانی است. مواد و روش‌ها: داده‌های متنی این تحقیق به زبان‌های انگلیسی و فارسی و از طریق پایگاه داده‌های ای.بی.اس.سی.او (EBSCO)، گوگل محقق (Google Scholar) و ایران داک گردآوری شده است.

یافته‌های تحقیق نشان دادند که فرایند هوش استراتژیک از نظر خبرگان صنعت بانکداری دولتی از هشت مرحله تشکیل شده است. دو مرحله «تعیین نیاز» و «برنامه‌ریزی و سازماندهی»، پیشران‌های فرایند هستند که از طریق مرحله «گردآوری اطلاعات» منجر به شروع مراحل وابسته به شرح ذیل می‌شوند: «تصفیه و انبارش اطلاعات مفید»، «تحلیل اطلاعات»، «تولید هوش»، «توزیع هوش و اصول اخلاقی» و «کاربرد هوش و بازخورگیری».

نتایج این تحقیق بینشی را برای پیاده‌سازی فرایند هوش استراتژیک در سازمان‌ها و ارزیابی اثربخشی آن، فراهم می‌کند. به دلیل این‌که الگوهای تصمیم‌گیری از نظام‌های ارزشی پیروی می‌کنند، این نظام‌های ارزشی، به تصمیمات مختلف، رتبه‌های متفاوتی می‌دهند و هنگامی که یک فرد، یا سازمان اجتماعی با چند تصمیم به طور هم‌زمان مواجه باشد، با مراجعه به نظام ارزشی حاکم، تصمیماتی را انتخاب می‌کند که در مجموع، رتبه بیشتری در نظام ارزشی پذیرفته‌شده کسب کند و آن‌ها، تصمیماتی هستند که مطلوبیت آن فرد و یا نظام اجتماعی را تامین می‌نمایند. بنابراین صرف بررسی خط مشی‌ها، طرح‌ها و برنامه‌های عملیاتی (سطوح راهبردی) در ارزیابی راهبردی محیطی، به لحاظ تطابق‌پذیری آن‌ها با معیارهای محیط زیستی کفایت نمی‌کند، زیرا ممکن است در مرحله‌ای که باید در مورد ضرورت «تدوین» طرح و اجرای آن تصمیم‌گیری شود، تصمیمات غیر قابل برگشتی گرفته شود که اصلاح آن‌ها مستلزم هزینه‌های بسیار می‌باشد.